تست هوش هیجانی (EQ) بار-آن
تست هوش هیجانی بار-آن (EQ-i) یکی از معتبر ترین ابزارهای روان سنجی برای ارزیابی توانایی فرد در درک، تنظیم و مدیریت هیجانات خود و دیگران است که در تحلیل رفتارهای فردی و بین فردی کاربرد دارد.
- نمونه تفسیر موجود نیست...

تعداد انجام
0
تعداد نظرات
0
تعداد سوالات
90
سوال
رده سنی
15 سال به بالا
امتیاز
0 از 10
زمان تقریبی
25 دقیقه
چه چیزهایی را می سنجد
1
ارتباط درون فردی
(Intrapersona)
(Intrapersona)
این مقیاس، توانایی فرد در درک، پردازش و مدیریت هیجانات و نیاز های درونی خود را ارزیابی می کند. پنج زیرمقیاس آن عبارت اند از:خودآگاهی هیجانی به معنای توانایی شناسایی احساسات شخصی و تشخیص تأثیر آن ها بر افکار و رفتا،.عزت نفس میزان احترام و پذیرش فرد نسبت به خود، ابراز وجود، توانایی ابراز احساسات، نظرات و نیازها؛ استقلال به معنای توانایی عملکرد مؤثر بدون وابستگی عاطفی یا فکری به دیگران و تحقق خویشتن ، تمایل و ظرفیت فرد برای رشد، توسعه فردی و رسیدن به اهداف.
3
ارتباط بین فردی
(Interpersonal)
(Interpersonal)
این مقیاس بر کیفیت تعاملات اجتماعی و مهارت های همدلانه تمرکز دارد. شامل سه زیرمقیاس است: همدلی توانایی درک احساسات دیگران و پاسخ دهی مؤثر به نیاز های هیجانی آن ها، روابط بین فردی توانایی برقراری و حفظ روابط عمیق، پایدار و رضایت بخش و مسئولیت پذیری اجتماعی ، احساس تعهد به جامعه و عمل اخلاقی در تعاملات اجتماعی. این مقیاس نشان دهنده مهارت فرد در تعامل اجتماعی مؤثر، درک دیگران روابط اجتماعی است
4
مدیریت استرس
(Stress Management)
(Stress Management)
این مقیاس توانایی مقابله مؤثر با فشارهای روانی و هیجانی را می سنجد. دارای دو زیرمقیاس است: کنترل تکانه به معنای توانایی مهار هیجانات شدید و واکنش های فوری در شرایط تنش زا و تحمل استرس به معنای میزان مقاومت روانی در برابر فشار و توانایی ادامه عملکرد مؤثر در شرایط دشوار. افراد با نمره بالا در این بُعد معمولاً در مواجهه با بحران ها آرام تر عمل می کنند، از تصمیمات عجولانه پرهیز می کنند و تاب آوری هیجانی بالا تری نشان می دهند.
5
تصمیم گیری
(Decision Making)
(Decision Making)
این مقیاس به ارزیابی توانایی فرد در پردازش اطلاعات هیجانی در تصمیم گیری های روزمره می پردازد. شامل سه زیرمقیاس است: حل مسئله، توانایی تحلیل موقعیت های چالش برانگیز و یافتن راه حل مؤثر، واقع گرایی، توانایی تشخیص تفاوت بین تجربه ذهنی و واقعیت عینی، کنترل هیجانات توانایی حفظ ثبات هیجانی در فرآیند قضاوت و تصمیم گیری. فردی که در این مقیاس نمره بالا دارد، هیجانات را در فرآیند تصمیم گیری به درستی مدیریت می کند و تمایلی به تصمیم گیری احساسی یا غیر واقع بینانه ندارد
6
خلق عمومی
(General Mood)
(General Mood)
این مقیاس نمایانگر وضعیت کلی هیجانی، میزان شادکامی و نگرش مثبت فرد نسبت به زندگی است. دارای دو زیر مقیاس است: شادکامی که به معنای احساس رضایت از زندگی، انرژی مثبت و نشاط هیجانی است و خوش بینی که نگرش مثبت نسبت به آینده و توانایی یافتن امید در موقعیت های دشوار معنا می شود. این مقیاس با سلامت روانی، انگیزش درونی و کیفیت زندگی فردی و شغلی ارتباط نزدیکی دارد و می تواند شاخصی از میزان تاب آوری هیجانی فرد باشد
توضیحات تکمیلی
تست هوش هیجانی بار-آن (Bar-On EQ-i) یکی از معتبر ترین ابزار های روان سنجی برای ارزیابی توانایی های هیجانی و اجتماعی افراد است که بر پایه ی مدل نظری روون بار-آن توسعه یافته است. این آزمون مجموعه ای از مهارت های هیجانی، اجتماعی، مقابله ای و سازگاری فرد را در پنج حوزه اصلی و پانزده زی رمقیاس بررسی می کند. تست EQ-i در زمینه های بالینی، سازمانی، آموزشی و مشاوره ای برای تحلیل عملکرد هیجانی، شناسایی نقاط قوت و ضعف، و طراحی مداخلات رشد فردی یا حرفه ای به کار گرفته می شود.
معرفی تست
تاریخچه
پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن (Bar-On Emotional Quotient Inventory; EQ-i) توسط روان شناس اروپایی، دکتر روان بار-آن (Reuven Bar-On) طراحی شد. نخستین نسخه این ابزار در سال 1980 به عنوان بخشی از پژوهش های دانشگاهی وی برای سنجش هوش غیر شناختی توسعه یافت و بعد ها در همکاری با مؤسسات پژوهشی در ایالات متحده، به نسخه های تجاری و علمی گسترش یافت.
فرآیند توسعه این تست با تحلیل های آماری و روان سنجی گسترده ادامه یافت و نسخه استاندارد بینالمللی آن در سال 1997 توسط شرکت Multi-Health Systems (MHS) منتشر شد. در نسخه های بعدی از جمله نسخه دوم، در سال 2011، ساختار مقیاسها اصلاح و تطبیق پذیری فرهنگی و قابلیت کاربرد در موقعیتهای سازمانی و بالینی را ارتقاء داده شد.
هدف
هدف اصلی از طراحی این آزمون، ارائه ابزاری برای سنجش هوش هیجانی به عنوان مجموعه ای از مهارت های غیرشناختی و اجتماعی بود که بر توانایی فرد در درک، مدیریت و به کارگیری هیجان ها در زندگی روزمره، تصمیم گیری، ارتباطات و سازگاری مؤثر با محیط تأثیر می گذارند. این تست پاسخگوی نیاز به ابزار علمی برای ارزیابی جنبه های غیرشناختی موفقیت فردی و شغلی است.
ساختار آزمون
تعداد سؤال ها و زمان اجرا
نسخه 90 سؤالی پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن شامل 90 آیتم خودسنجی است که پاسخ دهی به آن معمولاً در حدود 15 تا 20 دقیقه به طول می انجامد.
این آزمون در قالب اجرای آنلاین و غیر بالینی قابل استفاده بوده و بیشتر در موقعیت های مشاوره ای، آموزشی و سازمانی به کار می رود.
مقیاس ها و زیرمقیاس ها
- خود آگاهی هیجانی: توانایی درک هیجانات و شناخت احساسات شخصی.
- خود ابرازی: توانایی بیان احساسات، باور ها و افکار به صورت مستقیم و شفاف.
- خودپنداره: ادراک فرد از ارزش ها، شایستگی ها و کفایت های خود.
- روابط بین فردی: توانایی ایجاد و حفظ روابط رضایت بخش و همدلانه با دیگران.
- همدلی: توانایی درک هیجانات و دیدگاه های دیگران و پاسخ دهی مناسب.
- مسئولیت پذیری اجتماعی: تعهد به هنجارهای اجتماعی و ایفای نقش در اجتماع.
- حل مسئله: توانایی تحلیل و مدیریت موقعیت های چالش برانگیز.
- واقع گرایی: توانایی دیدن امور همان طور که هستند، بدون تحریف هیجانی.
- کنترل تکانش: توانایی در مهار تمایلات و واکنش های هیجانی ناگهانی.
- تحمل فشار روانی: توانایی مقابله مؤثر با استرس و موانع.
- انعطاف پذیری: قابلیت تطابق روانی با تغییرات و شرایط نو ظهور.
- خوش بینی: گرایش به نگاه مثبت به آینده و انتظار نتایج مطلوب.
- شادکامی: تجربه پایدار احساس رضایت، لذت و نشاط.
- آگاهی هیجانی: شناخت کیفیت و شدت هیجانات مختلف.
- پاسخ هیجانی مناسب: توانایی نشان دادن واکنش هیجانی متناسب با موقعیت.
روش نمره گذاری
تمام سؤالات بر اساس طیف لیکرت پنج درجه ای نمره گذاری می شوند. برخی سؤالات به صورت معکوس شونده تنظیم شده اند. برای هر مؤلفه، مجموع نمرات سؤالات مرتبط محاسبه شده و سپس بر اساس جداول نرم (در صورت وجود) یا تفسیر نسبی، تحلیل نهایی صورت میگیرد. در اجرای سازمانی، میتوان نمرات را به صورت درصدی یا در قالب گزارش هنجاری ارائه داد.
نمونه سؤال
سؤال 27 مربوط به مولفه کنترل تکانه:
وقتی عصبانی می شوم، معمولاً نمی توانم جلوی حرف زدن یا عمل کردنم را بگیرم.
نوع پاسخ دهی: طیف لیکرت از 1 (کاملاً مخالفم) تا 5 (کاملاً موافقم).
این آیتم نشانگر توانایی فرد در مهار واکنش های هیجانی شدید در لحظه است. نمره بالاتر در این مؤلفه به معنای کنترل هیجانی بیشتر است.
کاربرد های تست
کاربرد تست برای مراکز و مؤسسات
کلینیک های روانشناسی و مراکز سلامت روان
- ارزیابی ابعاد غیر شناختی در فرآیند تشخیص اختلالات خلقی، اضطرابی و سازگاری
- تعیین سطوح هوش هیجانی مراجعان برای مداخله در مسائل بین فردی، هیجانی و ارتباطی
- کمک به تدوین طرح درمان فردی در درمان های هیجان محور، شناختی رفتاری و طرحواره درمانی
- بررسی منابع مقابله ای هیجانی و ظرفیت انطباق پذیری برای مدیریت استرس
- استفاده در مشاوره زوج درمانی و خانواده درمانی برای تحلیل تعارضات هیجانی و بین فردی
سازمانها و شرکت ها
- ارزیابی مؤلفه های هیجانی مؤثر بر عملکرد، تعهد سازمانی و تعاملات بین فردی
- انتخاب، ارتقاء یا آموزش کارکنان برای نقش های نیازمند هوش هیجانی بالا (رهبری، فروش، منابع انسانی)
- تحلیل نیاز های توسعه فردی برای طراحی برنامه های توانمند سازی و کوچینگ سازمانی
- استفاده در ارزیابی 360 درجه به عنوان مکمل ابزارهای شخصیتی و عملکردی
- تشخیص منابع پنهان تعارض و فرسودگی شغلی در کارکنان
مدارس، دانشگاه ها و مراکز آموزشی
- ارزیابی مهارت های هیجانی-اجتماعی دانشآموزان و دانشجویان در برنامه های توسعه فردی
- غربال گری دانش آموزان در معرض اختلالات تنظیم هیجانی، پرخاشگری یا کناره گیری اجتماعی
- کمک به مشاوران تحصیلی در انتخاب رشته های متناسب با ویژگی های هیجانی فرد
- استفاده در برنامه های آموزش مهارتهای زندگی، تاب آوری و پیشگیری از خشونت در مدارس
- ارزیابی مربیان و کادر آموزشی برای توسعه مهارت های بین فردی و آموزشی
کاربرد تست برای متخصصان و مشاوران
روانشناسان بالینی و سلامت روان
- استفاده در ارزیابی جامع مراجعان برای تشخیص افتراقی یا تحلیل منابع هیجانی نارسایی ها
- تحلیل سطوح تنظیم هیجانی، ظرفیت حل مسئله، انعطاف پذیری و تحمل فشار روانی
- ارزیابی پیش و پس از درمان برای پایش اثربخشی مداخلات روان درمانی
مشاوران شغلی و تحصیلی
- تحلیل سبک های هیجانی و بین فردی مراجع برای مشاوره انتخاب شغل یا رشته تحصیلی
- سنجش مؤلفه هایی مانند خود پنداره، خود ابرازی، واقع گرایی و خوش بینی برای انطباق با محیط های شغلی
- طراحی مسیر شغلی بر اساس نقاط قوت هیجانی برای انتخاب موقعیت های متناسب با تیپ هیجانی
کوچ های فردی و سازمانی (Life/Executive Coaches)
- استفاده در جلسات کوچینگ برای کشف موانع هیجانی رشد، رهبری و پیشرفت فردی
- ارزیابی ظرفیت پذیرش بازخورد، مدیریت هیجانات در تعارض و انگیزش درونی مراجع
- تحلیل نقاط قابل تقویت در زمینه انعطاف پذیری، خوش بینی، روابط بین فردی و کنترل هیجان برای ارتقاء عملکرد فرد در زندگی یا محیط حرفه ای
تست های مکمل
تست شخصیت نئو (NEO-PI-R / NEO-FFI)
- موارد سنجش: پنج عامل اصلی شخصیت (روانرنجوری، برون گرایی، گشودگی، توافق پذیری، وظیفه شناسی).
- دلیل مکمل بودن: بسیاری از مؤلفه های هوش هیجانی مانند خودپنداره، همدلی و روابط بین فردی با ابعاد شخصیتی مرتبط هستند. ترکیب نئو با EQ امکان تفکیک ویژگی های پایدار شخصیتی از مهارت های هیجانی قابل ارتقاء را فراهم می کند.
تست سبک های مقابله با استرس
- موارد سنجش: راهبرد های مقابله ای فرد در مواجهه با فشارهای روانی.
- دلیل مکمل بودن: آزمون بار-آن مؤلفه هایی مانند تحمل فشار، انعطاف پذیری و کنترل تکانش را پوشش می دهد. استفاده همزمان از این تست امکان تحلیل دقیق تری از نحوه تعامل هوش هیجانی و راهبردهای مقابله ای فراهم می سازد.
تست سلامت روان (GHQ)
- موارد سنجش: ابعاد سلامت روان مانند افسردگی، اضطراب، اختلال خواب و کارکرد اجتماعی.
- دلیل مکمل بودن: هوش هیجانی یکی از پیش بینی کننده های کلیدی سلامت روان است. ترکیب EQ و GHQ به شناسایی پیوند بین ظرفیت های هیجانی و آسیب پذیریهای روان شناختی کمک می کند.
تست رضایت شغلی مینه سوتا (MSQ)
- موارد سنجش: رضایت فرد از جنبه های مختلف محیط کار (درونی و بیرونی).
- دلیل مکمل بودن: مؤلفه هایی مانند شادکامی، خوشبینی واقعگرایی و مسئولیت پذیری در آزمون بار-آن می توانند با رضایت شغلی در ارتباط باشند. تحلیل ترکیبی برای مشاوره های شغلی و سازمانی ارزش افزوده دارد.
تست فرسودگی شغلی گلدارد
- موارد سنجش: فرسودگی هیجانی، مسخ شخصیت و کاهش موفقیت فردی.
- دلیل مکمل بودن: ضعف در هوش هیجانی، به ویژه در کنترل هیجانات و تحمل استرس با فرسودگی شغلی مرتبط است. استفاده از این تست برای مداخلات در سطوح سازمانی و منابع انسانی توصیه می شود.
تست شخصیت شناسی MBTI
- موارد سنجش: ترجیحات شناختی و بین فردی بر اساس چهار بعد شخصیت (مثلاً درونگرایی/ برونگرایی).
- دلیل مکمل بودن: ترکیب MBTI و EQ میتواند دیدگاه جامعی در خصوص تعامل سبک شخصیت با توانایی های هیجانی ارائه دهد و برای کوچینگ فردی و توسعه حرفه ای بسیار سودمند است.
تست طرحواره های ناسازگار یانگ
- موارد سنجش: الگوهای ناکارآمد هیجانی شناختی شکل گرفته در کودکی.
- دلیل مکمل بودن: طرحواره های ناسازگار می توانند باعث اختلال در تنظیم هیجانات و روابط بین فردی شوند. ترکیب این تست با EQ برای درمانگرانی که با اختلالات مزمن هیجانی کار می کنند مفید است.
تست استعدادیابی کلیفتون
- موارد سنجش: 34 توانمندی روان شناختی و رفتاری فرد در محیط های عملکردی.
- دلیل مکمل بودن: برخی نقاط قوت مانند همدلی، ارتباط، تطبیق پذیری و کنترل خود، با مؤلفه های هوش هیجانی همپوشانی دارند. این ترکیب برای طراحی مسیر های رشد فردی و شغلی کاربردی است.
با انجام این تست چه چیزی به دست می آورم؟
توضیحات اولیه
در این بخش با نمونه های واقعی، نشان می دهیم که تست چگونه در موقعیت های مختلف استفاده می شود، چه چالش هایی پیش از اجرای تست وجود دارد و چه دستاورد های احتمالی پس از انجام تست حاصل می شود.
نمونه 1. کلینیک روانشناسی
- چالش اولیه: در کلینیک روانشناسی، مراجعانی با شکایت از اضطراب، نارضایتی عمومی و ناپایداری در روابط بین فردی مراجعه می کردند، اما علائم بالینی آن ها با تشخیص های ساختار یافته تطابق کامل نداشت و مسیر درمانی برای برخی مراجعان مبهم بود.
- نقش تست: استفاده از آزمون هوش هیجانی بار-آن به درمانگران این امکان را داد تا مؤلفه هایی مانند همدلی، کنترل تکانش، خودپنداره و مسئولیت پذیری اجتماعی را به صورت عددی و تحلیلی ارزیابی کنند و عوامل پنهان هیجانی دخیل در ناکارآمدی های فرد را شناسایی کنند.
- دستاورد یا راهحل نهایی: با ترکیب نتایج آزمون و مصاحبه های بالینی، مداخلات هدفمند در زمینه تنظیم هیجان، آموزش مهارتهای بین فردی و افزایش خودآگاهی تدوین شد که منجر به بهبود قابل توجه در رضایت درمان و پایداری درمانی شد.
نمونه 2. روانشناس فردی
- چالش اولیه: روانشناس متخصص در درمان شناختی رفتاری، در ارزیابی اولیه مراجعانی با نشانه های خفیف تا متوسط افسردگی، متوجه شد که سطوح درونی سازی ناکارآمد و افکار منفی مراجعان با عوامل هیجانی در هم تنیده است، اما مشخص نبود کدام ابعاد هیجانی نقش اصلی دارند.
- نقش تست: آزمون بار-آن به عنوان ابزار استاندارد سنجش غیرشناختی، ساختار هیجانی فرد را در پانزده مؤلفه مستقل آشکار کرد. این امر کمک کرد تا عوامل مؤثر در سطح خلق، شادکامی، واقعگرایی و انعطاف پذیری به وضوح قابل تمایز باشند.
- دستاورد یا راه حل نهایی: درمانگر با طراحی تمرینات شناختی و رفتاری خاص بر مبنای نتایج مؤلفه های پایین تر، توانست اثربخشی مداخله را افزایش داده و روند درمان را در جلسات کوتاه تر تثبیت کند.
نمونه 3. دبیرستان (واحد مشاوره روانی-تحصیلی)
- چالش اولیه: در یک دبیرستان پسرانه، چندین دانش آموز با عملکرد تحصیلی ناپایدار، بیانگیزگی و پرخاشگری در تعامل با همسالان شناسایی شدند. مشاوره تحصیلی سنتی نتوانسته بود علت ریشه ای این رفتارها را مشخص کند.
- نقش تست: اجرای آزمون هوش هیجانی بار-آن، نقاط ضعف در مؤلفه هایی نظیر کنترل تکانش، خود ابرازی و تحمل فشار را در این دانش آموزان روشن کرد و الگوی هیجانی غیر مؤثر در پاسخ به موقعیت های مدرسه را آشکار ساخت.
- دستاورد یا راه حل نهایی: برنامه ای ترکیبی شامل جلسات گروهی تقویت هوش هیجانی و کارگاه های حل مسئله برای این دانش آموزان طراحی شد که به کاهش رفتار های پرخاشگرانه و افزایش تمرکز در کلاس منجر شد.
نمونه 4. مرکز آموزشی (دانشگاه و استعدادسنجی تحصیلی)
- چالش اولیه: در مرکز استعداد سنجی دانشگاه «فرهیختگان»، برخی دانشجویان با عملکرد آکادمیک مطلوب، در محیط های رقابتی دچار افت عملکرد و بحران های هیجانی می شدند که با هیچ نقص شناختی یا انگیزشی قابل تبیین نبود.
- نقش تست: آزمون EQ-i نقاط ضعف در مؤلفه هایی مانند انعطاف پذیری، کنترل تکانش و آگاهی هیجانی را آشکار ساخت و نقش تعیین کننده عوامل هیجانی در عملکرد تحصیلی دانشجویان شناسایی شد.
- دستاورد یا راه حل نهایی: مداخلات روانشناختی به صورت گروهی و فردی برای آموزش مدیریت هیجان و تاب آوری طراحی شد که موجب بهبود پایداری عملکرد در شرایط رقابتی و کاهش افت ناگهانی عملکرد شد.
نمونه 5. شرکت یا سازمان (ارزیابی منابع انسانی)
- چالش اولیه: در یک شرکت فناوری، برخی مدیران با وجود توان فنی بالا، در مدیریت تیم و حل تعارض های بین فردی ناتوان بودند و این موضوع به کاهش بهره وری تیم ها منجر شده بود.
- نقش تست: استفاده از آزمون هوش هیجانی بار-آن در ارزیابی مدیران، نقاط ضعف در مؤلفههای همدلی، مسئولیتپذیری اجتماعی و واقعگرایی را آشکار کرد که پیشتر در مصاحبههای رفتاری مشخص نشده بود.
- دستاورد یا راه حل نهایی: برنامه های آموزشی هدفمند در حوزه مهارت های هیجانی و توسعه رهبری تدوین شد و به بهبود تعاملات تیمی، افزایش انگیزش کارکنان و کاهش جا بهجایی منابع انسانی منجر گردید.
نمونه 6. مشاور یا کوچ شغلی (کوچ فردی سازمانی)
- چالش اولیه: کوچ حرفه ای سازمانی، با مراجعانی مواجه بود که در مسیر شغلی دچار سردرگمی بودند و علی رغم مهارت های حرفه ای بالا، از نارضایتی مزمن و بی معنایی شغلی شکایت می کردند.
- نقش تست: استفاده از آزمون EQ-i کمک کرد تا سبک های هیجانی، ویژگی های بین فردی و الگوهای انگیزشی مراجعان به صورت عینی شناسایی شود و از تحلیل صرف رفتاری فراتر رود.
- دستاورد یا راه حل نهایی: بر اساس نتایج، جلسات کوچینگ با تمرکز بر مؤلفه های کم نمره مانند خوش بینی، شادکامی یا خود پنداره بازطراحی شد که به افزایش رضایت شغلی و شفافیت در انتخاب مسیر حرفه ای منجر گردید.
خروجی تست چگونه خواهد بود؟
- مقدمه تفسیر؛ این بخش شامل توضیحاتی کلی درباره هدف آزمون، نحوه استفاده از تفسیرها، اهمیت پاسخ دهی صادقانه، و نحوه بهره برداری از نمرات برای تحلیل وضعیت هیجانی فرد است. همچنین به معرفی اجزای مختلف گزارش مانند نمودار نمرات و راهکارهای پیشنهادی می پردازد.
- نمودار نمرات (نمای کلی)؛ نمرات خام آزمودنی برای هر یک از 15 مؤلفه آزمون در قالب نمودار گرافیکی و جدول عددی نمایش داده می شود. این نمودار نمایی کلی از وضعیت هیجانی فرد فراهم می آورد و نقاط قوت و ضعف اولیه را مشخص می کند.
- تفسیر مؤلفه های آزمون (15 زیرمقیاس)؛ برای هر یک از زیر مقیاس های آزمون (مانند خود آگاهی هیجانی، ابراز وجود، همدلی، کنترل تکانش و...) یک تفسیر اختصاصی ارائه می شود. این تفسیر ها شامل:تعریف علمی هر مؤلفه، تحلیل سطح نمره آزمودنی (پایین، متوسط، بالا)، پیامد های رفتاری و هیجانی آن سطح نمره، نشانه ها یا مشکلات محتمل در صورت اختلال در آن مؤلفه، در مجموع، این بخش هسته اصلی گزارش تفسیر است.
- نمره کل آزمون؛ میانگین نمرات فرد در تمامی مؤلفه ها بهعنوان شاخص کلی هوش هیجانی گزارش می شود. در تفسیر این بخش، وضعیت کلی فرد (نرمال، پایین، بالا) توصیف شده و نمره کل با تحلیل نهایی از وضعیت عمومی هوش هیجانی همراه می شود.
- راهکارها و پیشنهادات؛ فهرستی از توصیه ها برای بهبود مؤلفه های مختلف هوش هیجانی ارائه می شود. این راهکار ها شامل تمرین های شناختی، رفتاری، ارتباطی و عاطفی هستند و بر اساس نمرات فرد تنظیم شده اند. هدف این بخش، توانمند سازی عملی فرد برای توسعه هیجانی است.
- معرفی کتاب و فیلم؛ در این قسمت یک منبع مطالعاتی (کتاب علمی-آموزشی) و یک محتوای تصویری (فیلم یا انیمیشن) معرفی می شود که با هدف آشنایی بیشتر فرد با مفاهیم هوش هیجانی انتخاب شده اند. این منابع جنبه آموزشی و انگیزشی دارند و درک هیجانی را تقویت می کنند.
شرایط اجرای تست چگونه است؟
شرایط اجرای آزمون در محیط سازمانی
شرایط اجرا
- آزمون در فضای آرام و بدون مزاحمت اجرایی شود (ترجیحاً اتاق مشاوره منابع انسانی).
- آزمون در ساعات کم فشار کاری (مانند ابتدای روز) برگزار گردد.
- کارکنان باید پیش از آزمون از هدف استفاده نتایج آگاه شوند.
- اطمینان حاصل شود که آزمون در زمان استراحت و نه تحت فشار فوری اجرا شود.
- محرمانگی نتایج به صورت شفاف به آزمودنی اعلام شود.
الزامات ویژه
- رعایت اصول اخلاق حرفه ای در ارائه بازخورد به کارکنان.
- هماهنگی با واحد منابع انسانی برای عدم استفاده ابزاری یا تنبیهی از نتایج.
- اخذ رضایت آگاهانه کتبی از افراد برای شرکت در آزمون.
نکات حساسیت زا
- سوء برداشت از نتایج به عنوان ابزار قضاوت درباره صلاحیت شغلی.
- اثر وضعیت روانی لحظه ای بر پاسخ دهی (مثلاً پس از جلسه استرس زا).
شرایط اجرای آزمون در کلینیک روانشناسی
شرایط اجرا
- اجرای آزمون پس از جلسه ارزیابی اولیه یا در جلسه دوم انجام شود.
- فرد باید از لحاظ عاطفی در وضعیت پایدار و بدون آشفتگی شدید باشد.
- محیط آزمون باید خصوصی، ساکت و ایمن از نظر روانی باشد.
- روانشناس باید قبل از اجرا هدف آزمون را توضیح دهد.
الزامات ویژه
- استفاده همزمان از مصاحبه تشخیصی یا ابزار های مکمل برای افزایش اعتبار نتایج.
- بررسی احتمال تحریف آگاهانه یا دفاع روانی در پاسخ دهی.
- رعایت کامل اصول محرمانگی داده ها و تفسیر اخلاقی نتایج.
نکات حساسیت زا
- تأثیر اختلالات فعال (مانند افسردگی شدید یا روان پریشی) بر اعتبار آزمون.
- امکان شکل گیری برداشت نادرست از نتایج به عنوان تشخیص قطعی.
شرایط اجرای آزمون در مدارس یا مراکز آموزشی
شرایط اجرا
- اجرای گروهی با تعداد محدود دانشآموز (ترجیحاً کمتر از 15 نفر).
- تنظیم محیطی منظم، آرام و تحت نظارت مشاور مدرسه.
- ارائه توضیح ساده و متناسب با سطح تحصیلی دانش آموزان پیش از اجرا.
- اجرای آزمون در زمانی خارج از زمان امتحانات یا فعالیت های پر استرس.
الزامات ویژه
- دریافت رضایت نامه کتبی از والدین برای دانشآموزان زیر 18 سال.
- استفاده از نسخه های متناسب با سطح سنی یا ترجمه های معتبر.
- ارجاع به مشاور مدرسه برای تفسیر نتایج و اقدامات مداخله ای.
نکات حساسیت زا
- اثر پذیری شدید دانشآموزان از برداشت معلم یا مشاور نسبت به نتیجه.
- سوگیری پاسخ دهی برای جلب تأیید یا ترس از قضاوت دیگران.
منابع مراجع
- Bar-On, R. (1997). The Emotional Quotient Inventory (EQ-i): Technical manual. Multi-Health Systems.
- Bar-On, R. (2006). The Bar-On model of emotional-social intelligence (ESI). Psicothema, 18(Suppl), 13–25.
- Consortium for Research on Emotional Intelligence in Organizations. (n.d.). Retrieved from https://www.eiconsortium.org/
- Multi-Health Systems. (n.d.). EQ-i 2.0® Reports and Interpretation Guide. Multi-Health Systems.
- Standards for Educational and Psychological Testing. (2014). American Educational Research Association, American Psychological Association, & National Council on Measurement in Education.
اعتبار آزمون
مشخصات روان سنجی ابزار
در ارزیابی های روانشناختی، روایی و پایایی از ارکان اصلی سنجش علمی بودن یک آزمون به شمار می روند؛ روایی (Validity) نشان می دهد که آزمون تا چه اندازه واقعاً همان سازه ای را می سنجد که برای آن طراحی شده است؛ در حالی که پایایی (Reliability) به ثبات، دقت و یکسانی نتایج آزمون در گذر زمان و در شرایط مشابه اشاره دارد. بدون روایی مناسب، حتی آزمونی با بالا ترین سطح پایایی نیز ارزش تفسیر ندارد و بدون پایایی، نمی توان به نتایج آزمون اعتماد کرد. بررسی این دو ویژگی، شرط ضروری برای کاربرد های بالینی، آموزشی، شغلی و سازمانی آزمون هاست و تضمین می کند که تصمیم گیری های مبتنی بر نتایج آزمون ها، علمی، منصفانه و اثربخش باشد.
مشخصات عمومی ابزار (Test Specifications)
گروه سنی هدف
آزمون هوش هیجانی بار-آن در نسخه اصلی (EQ-i) برای بزرگسالان 16 سال به بالا طراحی و هنجاریابی شده است.
نوع آزمون
تست هوش هیجانی بار آن، یک آزمون خود گزارشی (Self-report) است. آزمودنی باید به گویه ها بر اساس برداشت شخصی خود از هیجانات، رفتارها و نگرش ها پاسخ دهد. این نوع آزمون برای سنجش خصیصه های هیجانی و بین فردی، قابل درک برای خود فرد طراحی شده است.
تعداد آیتم ها و ساختار نمره گذاری
- نسخه اصلی EQ-i (Bar-On EQ-i 1.0)؛ 133 آیتم، شامل 5 مقیاس اصلی و 15 زیر مقیاس
- نسخه کوتاه شده EQ-i:S (Short Form) ؛ 51 آیتم، شامل 5 مقیاس اصلی و فاقد 15 زیر مقیاس
- نسخه تجدید نظرشده EQ-i 2.0 ؛ 133 آیتم (باز طراحی شده)، 5 مقیاس اصلی و 15 زیر مقیاس
- نسخه 90 سؤالی (نسخه بومی سازیشده، رایج در ایران)؛ 90 آیتم، 5 مقیاس اصلی و 15 زیر مقیاس
در نسخه 90 سوالی، پاسخ ها به صورت مقیاس لیکرت پنج درجه ای (از 1 = کاملاً مخالفم تا 5 = کاملاً موافقم) داده می شود. نمره گذاری شامل 15 مؤلفه و یک نمره کل هوش هیجانی است. برخی گویهها به صورت معکوس نمره گذاری میشوند.
مدت زمان تقریبی اجرا
نسخه 90 سؤالی معمولاً در 15 تا 20 دقیقه تکمیل می شود. زمان اجرا ممکن است بر اساس سرعت خواندن و سبک پاسخ دهی آزمودنی متفاوت باشد.
روش اجرا
این تست به دو صورت رایانه ای یا آنلاین که یکی از رایج ترین روش های انجام تست در محیط های بالینی و سازمانی است و به صورت مداد کاغذی در برخی مراکز روان سنجی و مدارس قابلیت اجرا دارد.
اجرای مصاحبه ای رسمی برای این آزمون توصیه نمی شود.
زبان اصلی ابزار و وضعیت ترجمه
زبان اصلی آزمون انگلیسی است؛ ترجمه رسمی فارسی توسط پژوهشگران متعدد انجام شده است و نسخه های تطبیق یافته با بررسی روایی محتوایی و ترجمه معکوس مورد استفاده قرار گرفته اند. شواهدی از پایایی و روایی این ترجمه ها در مطالعات ایرانی گزارش شده است.
معرفی سازه نظری (Theoretical Foundation)
تعریف دقیق سازه
روون بار-آن (1997) هوش هیجانی را این گونه تعریف می کند: هوش هیجانی مجموعه ای از توانایی ها، شایستگی ها و مهارت های غیر شناختی است که بر توانایی فرد در درک، پردازش و مدیریت هیجان ها تأثیر می گذارد و در نتیجه، تعیین کننده رفتار سازگارانه و عملکرد مؤثر در مواجهه با محیط است.
این سازه برخلاف مدل های صرفا شناختی، بر ابعاد هیجانی اجتماعی تمرکز دارد که به افراد کمک می کند تا زندگی شخصی، تحصیلی و شغلی موفق تری داشته باشند.
نظریه یا مدل مفهومی پشت ابزار
آزمون EQ-i بر اساس مدل چند عاملی هوش هیجانی بار-آن طراحی شده است. این مدل شامل 5 عامل اصلی و 15 مؤلفه زیر مجموعه است که تعامل این مؤلفه ها، سازگاری روان شناختی فرد را پیش بینی می کند.
مدل بار-آن تأکید دارد که هوش هیجانی از طریق یادگیری، آموزش و تجربه قابل تقویت است و بر خلاف هوش عمومی (IQ)، الزاماً ذاتی یا پایدار نیست. در این مدل، هیجانات نقش مرکزی در تصمیم گیری، ارتباطات اجتماعی و سلامت روان دارند.
جایگاه سازه در روان شناسی علمی یا بالینی
سازه هوش هیجانی، به ویژه در مدل بار-آن، طی دو دهه گذشته جایگاه قابل توجهی در روان شناسی علمی، بالینی و سازمانی یافته است. این سازه در حوزه های زیر به کار می رود:
- روان شناسی بالینی و سلامت روان: برای ارزیابی توانایی مقابله با استرس، تنظیم هیجان و پیش بینی مشکلات هیجانی همچون اضطراب یا افسردگی.
- روان شناسی مثبت گرا: به عنوان شاخصی برای رضایت از زندگی، شادکامی و تاب آوری.
- روان شناسی سازمانی: برای شناسایی شایستگیهای رهبری، مهارتهای بینفردی، و توسعه فردی در محیط کار.
- مشاوره تحصیلی و فردی: برای افزایش خودآگاهی، تنظیم اهداف و بهبود روابط.
اگر چه دیدگاه های انتقادی نسبت به تعاریف گوناگون هوش هیجانی (مخصوصاً تمایز آن از صفات شخصیتی) وجود دارد، مدل بار-آن یکی از سه چارچوب نظری غالب در ادبیات علمی محسوب میشود (در کنار مدل سالووی و مایر و مدل گلمن).
سوابق پژوهشی ابزار (Research Background)
تاریخچه توسعه ابزار و نام طراحان اصلی
آزمون هوش هیجانی بار-آن توسط دکتر روون بار-آن (Reuven Bar-On)، روان شناس بالینی، توسعه یافت.
فرآیند طراحی این ابزار از اوایل دهه 1980 آغاز و در سال 1997 با همکاری شرکت Multi-Health Systems (MHS) به صورت رسمی منتشر شد؛ نخستین ابزار روان سنجی استاندارد در حوزه هوش هیجانی محسوب می شود که مبتنی بر مدل چند عاملی هوش هیجانی و اجتماعی طراحی شده است.
آزمون های مرتبط یا نسخه های دیگر ابزار
از زمان انتشار اولیه، نسخههای مختلفی از EQ-i توسعه یافته است:
- نسخه کامل EQ-I 1.0؛ شامل 133 آیتم، 5 عامل و 15 زیرمقیاس
- EQ-I-S نسخه کوتاه: نسخه 51 سوالی برای غربالگری
- نسخه EQ-I-2.0؛ تجدید نظر شده با بهوبد ساختار عاملی، طراحی نرم افزاری و استاندارد سازی جهانی
- نسخه EQ-I-YV؛ نسخه مناسب برای نوجوانان برای سنین 7 تا 18 سالگی
- علاوه بر اینها، نسخه های تطبیق یافته و کوتاه سازی شده مانند نسخه 90 سؤالی فارسی نیز در مطالعات داخلی مورد استفاده قرار گرفته اند.
کشور/ دانشگاه توسعه دهنده
توسعه اولیه ابزار در اسرائیل و در چارچوب پژوهش های دانشگاهی بار-آن انجام شد، اما انتشار رسمی و تجاری سازی آن توسط شرکت Multi-Health Systems (MHS) در کانادا صورت گرفت. این شرکت به عنوان یکی از معتبرترین نهاد های توسعه ابزارهای روان سنجی شناخته میشود.
مطالعات معتبر داخلی یا خارجی انجام شده روی ابزار
- مطالعه ای در سال (2012)، به بررسی روایی و پایایی نسخه یونانی پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن پرداخت. در نمونهای شامل 272 بزرگسال، پایایی درونی برای کل مقیاس و زیرمقیاسها مطلوب گزارش شد. تحلیل عاملی اکتشافی ساختاری متفاوت از مدل اصلی (35 عامل بهجای 15) نشان داد. تحلیل عاملی تأییدی برازش خوبی برای مقیاسهای ترکیبی، اما نه مقیاس کلی، ارائه داد. در مجموع، ابزار از پایایی بالا برخوردار است، اما برای تأیید ساختار نظری آن به پژوهشهای بیشتری نیاز است
- مطالعه دانشگاهی روی دانشجویان کانادایی/ آمریکای شمالی در سال (2002) توسط داودا و هارت انجام شد؛ شرکت کنندگان بومی آمریکای شمالی بوده اند و اجرای آزمون تنها برای بررسی ویژگی های روان سنجی، نه هنجاریابی گسترده، استفاده شده است.
ترجمهها و تطبیق فرهنگی
این تست تا به اکنون به بیش از 30 زبان ترجمه شده است. همچنین ذکر شده که داده هایی از سراسر جهان برای این ابزار گرد آوری شده اند. این موضوع نشان دهنده آن است که ترجمه و بومی سازی ابزار در کشورهای مختلف انجام شده و مبنای تجربی برای تحلیل بین فرهنگی فراهم گردیده است.
وضعیت هنجاری در ایران
نسخه 90 سوالی در اصفهام توسط راحله سموعی همکاران، ترجمه و بومی سازی شده است؛
انواع روایی (Validity)
روایی سازه (Construct Validity)
بار-آن (2006) گزارش می کند که برای بررسی ساختار مفهومی ابزار، از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی استفاده شده و نتایج تأیید می کنند که آزمون شامل 15 سازه متمایز است.
داودا و هارت (2000) نیز با بررسی همبستگی بین مقیاسهای EQ-i، انسجام مفهومی آزمون را تأیید کرده اند. ساختار آزمون با نظریه های هیجانی بین فردی و درون فردی هم راستاست و از انسجام نظری مطلوبی برخوردار است.
روایی همگرا (Convergent Validity)
براساس بار-آن (2004)، همپوشانی EQ-i با سایر پرسشنامه های هوش هیجانی و اجتماعی حدود 36٪ است
داودا و هارت (2000) نیز گزارش داده اند که EQ-i با برون گرایی (NEO-FFI) رابطه مثبت و با روان رنجوری (Neuroticism) و افسردگی (BDI) رابطه منفی دارد.
همبستگی منفی بین مقیاس درون فردی EQ-i و ابزارهای آلکسیتایمیا نظیر TAS-20، BIQ و SIFA نیز تأیید شده است.
روایی واگرا (Divergent Validity)
بر اساس ادعای بار-آن (2004) و مطالعات ون روی و همکاران (2004)، همپوشانی EQ-i با آزمون های هوش شناختی مانند وکسلر، ریون و آزمون استعداد عمومی کمتر از 4٪ گزارش شده است.
همتی، میلز و کرونر (2004) نیز رابطه EQ-i با IQ (مخصوصاً هوش غیرکلامی) را بسیار ضعیف دانسته اند که مؤید تمایز EQ-i از هوش شناختی است.
روایی پیش بین (Predictive Validity)
به گفته بار-آن (2006)، در 20 پژوهش در هفت کشور، EQ-i توانسته است عملکرد فرد در موقعیت های اجتماعی، سلامت روان و جسم، خود شکوفایی و آرامش را پیش بینی کند. میانگین ضریب روایی پیش بینی برابر 0.59 گزارش شده است. این یافته ها توان پیش بینی آزمون را در بافت های مختلف زندگی (مدرسه، کار، سلامت) تأیید می کند.
روایی تبعی (Criterion Validity)
مطالعات بار-آن (2000) و دیگران تفاوت معناداری را در نمرات آزمون بین گروه های دارای سطوح متفاوت سلامت روان و اجتماعی (مانند مدیران در مقابل بیکاران یا زندانیان در برابر افراد عادی) گزارش کرده اند.
در مطالعه همتی و همکاران (2004) نیز تفاوت معناداری در EQ-i بین مجرمان و افراد جامعه مشاهده شده است.
روایی افتراقی (Discriminant Validity)
الگوی همبستگی پایین با سازه های نامرتبط در گزارش های داودا و هارت (2000) و پالمر (2003) نشان می دهد که EQ-i از اعتبار افتراقی برخوردار است.
روایی سنی و جنسیتی
مطالعه همتی و همکاران (2004) نشان داد که در جامعه مجرمین رابطه معناداری میان نمرات EQ-i و سن وجود ندارد. همچنین تفاوت معناداری میان زنان و مردان در نتایج مشاهده نشد.
انواع پایایی (Reliability)
پایایی همسانی درونی (Internal Consistency)
بر اساس گزارش رسمی آزمون EQ-i 2.0، ضریب آلفای کرونباخ برای کل آزمون برابر با 0.97 بوده است که نشان دهنده همبستگی بسیار بالا بین آیتم های مقیاس اصلی است .
بار آن (2006)، برای مقیاس های ترکیبی، آلفای کرونباخ بین 0.88 تا 0.93 و برای زیر مقیاس ها در محدوده 0.77 و بالاتر گزارش شده است.
همچنین در مطالعه داودا و هارت (2000)، همسانی درونی مقیاس ها قابل قبول و شاخص های همگنی آیتم ها مطلوب ارزیابی شد. ساختار مفهومی آزمون از انسجام مناسبی برخوردار بود و آیتم ها به طور همگن سازه های مربوطه را می سنجیدند.
مطالعات متعددی همسانی درونی نسخه فارسی آزمون را ارزیابی کرده اند. گل پرور و همکاران (1384) آلفای کرونباخ کلی آزمون را 0.93 گزارش کردند. شمسآبادی (1383) برای زیر مقیاس های مختلف ضرایب بین 0.55 تا 0.83 را به دست آورد و میانگین کلی 0.70 بود.
سمعوعی (1381) نیز میانگین آلفای کرونباخ را 0.88 و آلفای کل را 0.93 گزارش کرده است. همچنین، یاریاری، مرادی و یحیی زاده (1386) آلفای 0.73 را برای نسخه فارسی EQ-i گزارش داده اند. این یافتهها حاکی از همسانی درونی مطلوب و انسجام سازهای ابزار در نمونههای ایرانی است.
پایایی بازآزمایی (Test-Retest Reliability)
در نسخه EQ-i 2.0، ضریب بازآزمایی برای مقیاس کلی در فاصله 2 تا 4 هفته برابر با 0.92 و در فاصله 8 هفته برابر با 0.81 بوده است؛ ضرایب ترکیبی در این دو فاصله به ترتیب در بازه 0.86 تا 0.91 و 0.76 تا 0.83 قرار داشته اند (بارآن-2006). برای زیرمقیاس ها، پایایی در بازه کوتاه بین 0.78 تا 0.89 و در بازه بلند تر بین 0.70 تا 0.84 گزارش شده است. تغییر نمرات آزمودنی ها عمدتاً کمتر از یک انحراف معیار بوده و تفاوت آماری معناداری بین آزمون و بازآزمون مشاهده نشده است.
در مطالعه دهشیری (1382)، ضریب پایایی بازآزمایی با فاصله یک ماه برابر با 0.73 به دست آمد. گل پرور و همکاران (1384) نیز ضریب بازآزمایی برای نسخه 90 سؤالی را برابر با 0.85 گزارش کردند. در مطالعه سمعوعی (1381)، ضریب بازآزمایی کلی ابزار با دو نوبت آزمون برابر با 0.88 اعلام شد. این نتایج نشان می دهد ابزار در شرایط زمانی مختلف و در جامعه ایرانی از ثبات قابل قبولی برخوردار است.
خلأهای پژوهشی و محدودیتهای علمی
- محدودیت های گزارش شده در مطالعات موجود؛ بسیاری از پژوهش ها به نمونه های در دسترس محدود بوده اند که تعمیم پذیری نتایج را کاهش می دهد.
- گروه های کمتر بررسی شده؛ در ایران مطالعات کافی بر روی گروه هایی مانند سالمندان، کودکان، افراد دارای اختلالات روانی یا افراد دارای ناتوانی شناختی انجام نشده است.
- محدودیتهای فرهنگی و زبانی؛ علی رغم وجود ترجمه فارسی، برخی آیتمها همچنان ممکن است بار معنایی فرهنگی خاصی داشته باشند که فهم دقیق آن ها را در جمعیت فارسی زبان مختل کند.
- کمبود شواهد آماری پیشرفته؛ بسیاری از مطالعات به تحلیل های پایه (مانند آلفای کرونباخ و همبستگی ساده) محدود شده اند و استفاده از روش هایی مانند تحلیل عاملی تأییدی یا مدل سازی معادلات ساختاری به طور کامل صورت نگرفته است.
- پیشنهاد هایی برای پژوهش های آینده؛ بررسی بین فرهنگی دقیق تر، استفاده از تحلیل چند سطحی و سنجش روایی افزایشی نسبت به سایر ابزارهای مشابه از جمله مسیر های پیشنهادی اند.
- سوالات بی پاسخ یا نا پژوهیده؛ میزان پایداری هوش هیجانی در طول زمان، تأثیر آموزش های هیجانی بر نمرات آزمون، و نقش تفاوت های فردی (مانند تیپ شخصیتی) هنوز به طور جامع بررسی نشده اند.
منابع و مراجع
- دهشيري، غلام رضا.(1382).هنجاريابي پرسشنامه هيجاني بـار- آن در بـين دانـشجويان دانـشگاههـاي تهران و بررسي ساختار عاملي آن. پايان نامه تحصيلي كارشناسي ارشد. دانشگاه علامه طباطبايي
- دهشيري، غلام رضا.(1385). بررسي رابطة هوش هيجاني با پيشرفت تحصيلي دانشآموزان. تـازههـا و پژوهشهاي مشاوره،جلد ،5 شماره .18
- سموعي، راحله (1381). ترجمة و هنجاريابي آزمون هوش هيجاني بار- آن. روان تجهيز سينا
- گل پرور، محسن و همكاران. (1384). رابطة هوش هيجاني و مولفههاي آن با پيشرفت گرايي شغلي در بين كارگران كارخانجات و صنايع. دانش و پژوهش در روان شناسي
- شفيعي تبار، م،. خداپناهي، م.و صالح صـدقپور.ب. (1387). بررسـي رابطـة هـوش هيجـاني و عوامـل پنجگانه شخصيت در دانشآموزان. علوم رفتاري، دوره ،2 شماره 2
- شمس آبادي، روح ا...(1383). هنجاريابي و بررسي ساختار عاملي پرسشنامة هوش هيجاني بار- آن در بين دانش آموزان دبيرستاني شهر مشهد پايان نامة كارشناسي ارشد، دانـشگاه علـوم پزشـكي ايـران، انستيتو روانپزشكي تهران، مركز تحقيقات بهداشت روان، تهران .
- حکیم جوادي، منصور؛ اژه اي، جواد. (1383). بررسی رابطه کیفیت دلبستگی و هـوش هیجـانی در دانش آموزان تیزهوش و عادي. مجلۀ روانشناسی. 2(30). .172-1
- شجاع حیدري، مریم. (1388). بررسی رابطه ساختاري هوش هیجـانی و راهبردهـاي انگیزشـی براي یادگیري با عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه اصفهان. پایـاین نامـه کارشناسـی ارشـد علـوم تربیتی. دانشگاه اصفهان.
- یاریاري، فریدون؛ مرادي، علیرضا؛ یحیی زاده، سلیمان. (1386). رابطـه هـوش هیجـانی و منبـع کنترل با سلامت روان شناختی در بین دانشجویان دانشگاه مازندران. فصلنامه مطالعات روان شـناختی. .40-21 ، (1)3
- Bar-On, R. (1988). The development of an operational concept of psychological well-being [Unpublished doctoral dissertation]. Rhodes University, South Africa.
- Bar-On, R. (1997). The Bar-On Emotional Quotient Inventory (EQ-i): A test of emotional intelligence. Toronto, Canada: Multi-Health Systems.
- Bar-On, R. (1997). The Emotional Quotient Inventory (EQ-i): Technical manual. Toronto, Canada: Multi-Health Systems, Inc.
- Bar-On, R. (2000). Emotional and social intelligence: Insights from the Emotional Quotient Inventory (EQ-i). In R. Bar-On & J. D. A. Parker (Eds.), Handbook of emotional intelligence (pp. 363–388). San Francisco: Jossey-Bass.
- Bar-On, R. (2001). Emotional intelligence and self-actualization. In J. Ciarrochi, J. Forgas, & J. D. Mayer (Eds.), Emotional intelligence in everyday life: A scientific inquiry (pp. 82–97). New York: Psychology Press.
- Bar-On, R. (2003). How important is it to educate people to be emotionally and socially intelligent, and can it be done? Perspectives in Education, 21(4), 3–13.
- Bar-On, R. (2004). The Bar-On Emotional Quotient Inventory (EQ-i): Rationale, description, and summary of psychometric properties. In G. Geher (Ed.), Measuring emotional intelligence: Common ground and controversy (pp. 111–142). Hauppauge, NY: Nova Science Publishers.
- Bar-On, R. (2006). The Bar-On model of emotional-social intelligence (ESI). Psicothema, 18(Suppl.), 13–25.
- Bar-On, R., Handley, R., & Fund, S. (2005). The impact of emotional and social intelligence on performance. In V. Druskat, F. Sala, & G. Mount (Eds.), Linking emotional intelligence and performance at work: Current research evidence (pp. 3–19). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
- Dawda, D., & Hart, S. D. (2000). Assessing emotional intelligence: Reliability and validity of the Bar-On Emotional Quotient Inventory (EQ-i) in university students. Personality and Individual Differences, 28(4), 797–812. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(99)00139-7
- Hemmati, T., Mills, J. F., & Kroner, D. J. (2004). The validity of the Bar-On Emotional Quotient in an offender population. Personality and Individual Differences, 37(4), 695–706. https://doi.org/10.1016/j.paid.2003.10.003
- Neophytou, L. (2012). Examining the validity and reliability of the Greek version of the Bar-On’s Emotional Quotient Inventory. Educational Research and Evaluation Journal (EREJ), 1, 135–152. https://doi.org/10.5838/erej.2012.12.04
- Palmer, B. R., Monacha, R., Gignac, G., & Stough, C. (2003). Examining the factor structure of the Bar-On Emotional Quotient Inventory with an Australian general population sample. Personality and Individual Differences, 33(5), 1191–1210. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(02)00104-6
- Zahed-Babelan, A., & Moenikia, M. (2010). The role of emotional intelligence in predicting students’ academic achievement in distance education system. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1154–1157. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.03.163
قیمت گذاری
تستهای شخصیتشناسی ابزارهای ارزشمندی هستند که به افراد کمک میکنند تا درک بهتری از ویژگیهای شخصیتی، رفتارها و الگوهای فکری خود به دست آورند.
کاربرد تست
در ادامه بر اساس منابع معتبر به ارائه چند کاربرد به صورت خلاصه برای تست هوش هیجانی بار آن می پردازیم:
تست های مرتبط
چنانچه مایلید شرکت یا سازمان خود را سنجیده توسعه دهید و کاربران خود را در مسیر رشد فردی و گروهی قرار دهید می توانید از پلتفرم سازمانی ما استفاده کنید و خدمات آن را به کارمندان خود اختصاص دهید
سوالات متدوال
این تست دقیقاً چه چیزی را میسنجد؟
تست هوش هیجانی بار-آن (EQ-i) سطح هوش هیجانی و اجتماعی فرد را در 5 حیطه اصلی و 15 مؤلفه شامل خودآگاهی هیجانی، مدیریت هیجانات، همدلی، روابط بین فردی، تحمل فشار، تصمیم گیری، خوش بینی و خود ابرازی ارزیابی می کند. این ارزیابی به درک تواناییهای فرد در مقابله با چالش های عاطفی و اجتماعی کمک می کند
آیا تست بار-آن اعتبار علمی و روایی دارد؟
بله. تست بار-آن یکی از معتبر ترین ابزارهای سنجش هوش هیجانی است که روایی و پایایی آن در ده ها پژوهش بین المللی و داخلی تأیید شده است. نسخه استاندارد آن دارای ضرایب آلفای کرونباخ بالا (بیش از 0.80 برای اغلب مؤلفه ها) و ساختار عاملی پایدار است .
این تست برای چه افرادی مناسب است؟
این تست برای بزرگسالان طراحی شده و برای طیف گستردهای از افراد، از جمله کارمندان، مدیران، دانشجویان، معلمان، مشاوران و درمانگران قابل استفاده است. استفاده از آن در محیط های سازمانی، آموزشی و مشاوره ای نیز رایج است
آیا می توان از نتایج این تست در سازمان ها استفاده کرد؟
بله. بسیاری از سازمانها از EQ-i برای تحلیل مهارت های نرم، ارزیابی قابلیت های رهبری، بهبود روابط کاری، افزایش رضایت شغلی و طراحی مداخلات توسعه فردی استفاده می کنند. این تست از ابزار های شناخته شده در ارزیابی شایستگی های هیجانی در محیط کاری است.
چگونه می توانم به نتایج این تست اعتماد کنم؟
نتایج تست بر پایه استاندارد های بین المللی و روشهای آماری دقیق تحلیل می شود. اگر آزمون در شرایط استاندارد اجرا و تفسیر شود، نتایج آن قابل اعتماد است. در صورت نیاز، تفسیر تخصصی توسط روان شناس واجد صلاحیت توصیه می شود.
تفسیر نتایج این تست به چه شکل ارائه میشود؟
تفسیر تست شامل نمرات هر مؤلفه، تحلیل پروفایل هیجانی فرد، نقاط قوت، حوزه های نیازمند بهبود و پیشنهاد هایی برای توسعه هیجانی و اجتماعی است
آیا نسخههای معتبر بومی شده از این تست وجود دارد؟
بله. نسخه فارسی تست بار-آن با رعایت اصول ترجمه و تطبیق فرهنگی تهیه شده و در مطالعات متعدد داخلی (مانند سموعی 1381) مورد بررسی قرار گرفته است. نسخه بومی شده دارای پایایی و روایی تأیید شده در جمعیت ایرانی است.
انجام این تست چقدر زمان می برد؟
مدت زمان پاسخ دهی به نسخه 90 سؤالی تست بار-آن معمولاً بین 15 تا 20 دقیقه است. در اجرای آنلاین، زمان دقیق به سرعت پاسخ دهی فرد بستگی دارد