تست سبک های مقابله با استرس (CSI)
پرسشنامه سبک های مقابله ای توبین (CSI) ابزاری روان سنجی برای سنجش راهبرد های شناختی و رفتاری افراد در مواجهه با استرس می باشد.
- نمونه تفسیر موجود نیست...

تعداد انجام
0
تعداد نظرات
0
تعداد سوالات
72
سوال
رده سنی
15 سال به بالا
امتیاز
0 از 10
زمان تقریبی
15 دقیقه
چه چیزهایی را می سنجد
1
مقابله متمرکز بر مسئله
(Problem-Focused Coping)
(Problem-Focused Coping)
این سبک بر تلاش فعالانه فرد برای تغییر یا کنترل وضعیت استرس زا تمرکز دارد. راهبردهای آن شامل حل مسئله، برنامه ریزی، جمع آوری اطلاعات و درخواست حمایت عملی است. افرادی که از این سبک استفاده می کنند، معمولاً تلاش می کنند علت استرس را شناسایی کرده و مستقیماً بر آن اثر بگذارند. این سبک بیشتر با پیامدهای روانی مثبت، احساس کنترل و توانمندی فردی در مواجهه با چالش ها مرتبط است و معمولاً در شرایطی کاربرد دارد که فرد امکان اثرگذاری واقعی بر موقعیت را دارد.
2
مقابله متمرکز بر هیجان
(Emotion-Focused Coping)
(Emotion-Focused Coping)
این سبک به تلاش فرد برای تنظیم هیجانات ناشی از استرس میپردازد، بدون تمرکز مستقیم بر حل منبع استرس. راهبرد های آن شامل پذیرش، انکار، اجتناب، ابراز هیجانات یا بازسازی شناختی هستند. افراد در این سبک سعی دارند ناراحتی خود را کاهش دهند، حتی اگر نتوانند موقعیت را تغییر دهند. مقابله هیجان محور معمولاً در شرایطی مفید است که تغییر موقعیت ممکن نیست، اما در صورت استفاده افراطی از راهبردهای غیرسازگارانه مانند اجتناب یا انکار، ممکن است پیامد های منفی به دنبال داشته باشد.
توضیحات تکمیلی
پرسشنامه سبک های مقابله ای توبین (CSI) یک ابزار روان سنجی معتبر است که بر اساس نظریه مقابله ای لازاروس و فولکمن توسط دیوید توبین در سال 1984 طراحی شد. این آزمون با 72 سؤال، راهبردهای مختلف مقابله با استرس را در دو دسته کلی مسئله محور و هیجان محور و هشت زیر مقیاس ارزیابی می کند. تست CSI در حوزه های بالینی، آموزشی و سازمانی برای تحلیل الگوهای واکنش افراد به فشارهای روانی کاربرد فراوان دارد.
معرفی تست
تاریخچه
پرسشنامه سبک های مقابله ای (Coping Strategies Inventory - CSI) توسط دیوید ال. توبین در سال 1984 طراحی شد. این ابزار با الهام از نظریه راهبرد های مقابله ای لازاروس و فولکمن، با هدف سنجش الگوهای شناختی و رفتاری افراد در مواجهه با موقعیت های استرس زا تدوین گردید. توبین، استاد دانشگاه تگزاس، این ابزار را در بستر پژوهش های بالینی و سلامت روان توسعه داد.
تست CSI از زمان طراحی اولیه تاکنون در قالب نسخه های مختلفی مورد بازبینی و استفاده قرار گرفته است. نسخه 72 سؤالی آن یکی از رایجت رین فرم های استفاده شده در پژوهش ها و ارزیابی های بالینی است که هشت مقیاس مقابله ای را شامل می شود. این مقیاسها به دو دسته کلی «مقابله متمرکز بر مسئله» و «مقابله متمرکز بر هیجان» تقسیم شده اند. در منابع رسمی تغییرات بنیادینی برای ساختار اصلی تست گزارش نشده است.
هدف
هدف اصلی از ساخت این آزمون، سنجش نحوه واکنش روانی و رفتاری افراد در برابر موقعیتهای استرسزا بود؛ بهویژه برای تمایز بین سبکهای مقابله مؤثر و غیرمؤثر. توبین تلاش کرد تا ابزاری فراهم آورد که نهتنها کاربرد پژوهشی داشته باشد، بلکه در زمینههای بالینی، آموزشی و سازمانی نیز برای تحلیل نیازهای روانی و مداخلات درمانی مفید واقع شود.
ساختار آزمون
تعداد سؤال ها و زمان اجرا
نسخه اصلی پرسشنامه سبک های مقابله ای CSI دارای 72 سؤال است؛ آزمون به صورت خودسنجی اجرا می شود و میانگین زمان تکمیل آن حدود 15 تا 20 دقیقه است.
مقیاس ها و زیر مقیاس ها
ساختار آزمون دارای یک مدل سلسله مراتبی است که در سه سطح سازمان دهی شده است:
دو راهبرد کلان مقابله ای:
- مقابله متمرکز بر مسئله (Problem-Focused Coping)شامل راهبردهایی برای حل فعالانه مشکل یا تغییر موقعیت.
- مقابله متمرکز بر هیجان (Emotion-Focused Coping)شامل راهبردهایی برای تنظیم هیجانات در پاسخ به موقعیت استرس زا.
دو سبک کلی مقابله ای:
- راهبردهای سازگارانه (Engagement)شامل تلاش برای رویارویی فعال با استرس.
- راهبردهای اجتنابی (Disengagement)شامل کناره گیری و اجتناب از موقعیت استرس زا.
هشت زیرمقیاس اصلی
- حل مسئله (Problem Solving) برنامه ریزی و اقدام برای تغییر موقعیت استرس زا.
- جستجوی حمایت اجتماعی (Cognitive Restructuring)دریافت حمایت اطلاعاتی یا هیجانی از دیگران.
- بازسازی شناختی (Social Support) اصلاح افکار منفی و بازنگری شناختی درباره موقعیت.
- ابراز هیجانات (Express Emotions) بیان مستقیم هیجانات مانند ناراحتی یا خشم.
- اجتناب (Avoidance) دوری از فکر یا موقعیت استرس زا.
- انکار (Denial) انکار وجود استرس یا شدت آن.
- افکار وسواسی (Obsessive Thinking) نشخوار ذهنی و تمرکز بیمارگونه بر استرس.
- واکنش های اجتماعی منفی (Social Withdrawal) انزوا، کناره گیری یا قطع ارتباط با دیگران.
روش نمره گذاری
پاسخ ها بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت (1 = هرگز تا 5 = همیشه) نمره گذاری میشوند. برخی آیتمها دارای نمره گذاری معکوس هستند.
برای هر زیرمقیاس، مجموع نمرات آیتم های مربوطه محاسبه شده و سپس برای سطوح بالاتر (مانند سبک کلی یا راهبرد کلان) میانگین گیری یا جمع نمرات زیر مقیاس ها انجام می شود.
نمونه سؤال
نمونه ای از سؤال آزمون که به زیرمقیاس «حل مسئله» مربوط است به این صورت است:
"تنها روی آنچه که در قدم بعدی باید انجام دهم تمرکز می کنم."
پاسخ دهنده باید میزان انطباق خود با این جمله را بر روی یک طیف پنج گزینه ای (از «هرگز» تا «همیشه») مشخص کند.
کاربرد تست
کاربرد تست برای مراکز و مؤسسات
کلینیک ها و مراکز روان شناسی
- ارزیابی سبک های مقابله ای در مراجعان دارای اختلالات اضطرابی، افسردگی و اختلالات سازگاری برای انتخاب مداخلات شناختی-رفتاری متناسب.
- پایش اثربخشی درمان در روان درمانی های مبتنی بر تنظیم هیجان و حل مسئله از طریق مقایسه پیش آزمون و پس آزمون.
- افتراق میان راهبرد های مقابله ای سازگارانه و ناسازگارانه به منظور طراحی مسیر درمان فردی.
- شناسایی الگوهای رفتاری مقابله ای در نوجوانان، جوانان و بزرگسالان برای مشاوره فردی یا خانوادگی.
سازمان ها و شرکت ها
- ارزیابی راهبرد های مقابله ای کارکنان در مواجهه با استرس شغلی یا فشارهای سازمانی برای تدوین برنامه های مداخله ای در حوزه سلامت روان محیط کار.
- شناسایی سبکهای مقابله ای ناسازگارانه در کارکنان پرریسک (مثلاً در نقش های پرتنش یا مدیریت بحران) برای اقدامات پیشگیرانه منابع انسانی.
- توسعه آموزش های مهارت مقابله ای (Coping Skills Training) در برنامه های توسعه سرمایه انسانی.
- استفاده به عنوان ابزار تکمیلی در ارزیابی تاب آوری سازمانی یا رهبری در شرایط بحرانی.
مدارس و مراکز آموزشی
- غربالگری دانشآموزان یا دانشجویان در معرض فشار تحصیلی یا روانی جهت شناسایی سبک های مقابله ای ناکارآمد.
- استفاده در مداخلات پیشگیرانه سلامت روان مدرسه ای برای آموزش شیوه های مقابله سالم.
- ارزیابی اثربخشی کارگاه های آموزش مهارت های زندگی، حل مسئله و مقابله با استرس در حوزه آموزش و پرورش.
- شناسایی دانش آموزانی که در برابر استرس عملکرد تحصیلی آنها افت می کند برای ارائه مشاوره تحصیلی هدفمند.
کاربرد تست برای متخصصان و مشاوران
روان شناسان بالینی
- تشخیص دقیق سبک های مقابله ای به عنوان شاخص افتراقی بین اختلالات خلقی و اضطرابی.
- پایه گذاری مداخلات درمانی فردی یا گروهی بر اساس سبک غالب مقابله ای (سازگارانه یا اجتنابی).
- پایش تغییرات رفتاری مراجع در طی روند درمان به ویژه در درمان های ACT، DBT و CBT
مشاوران تحصیلی و شغلی
- شناسایی نحوه مقابله دانش آموز یا دانشجو با فشار امتحانات، شکست تحصیلی یا انتخاب رشته.
- تحلیل نحوه مواجهه با ناکامی شغلی، تعارضات محیط کار یا بلاتکلیفی شغلی در مراجعان بزرگسال.
- تقویت مهارت های مقابلهای سازگار در مسیر تصمیم گیری تحصیلی یا شغلی.
کوچ های فردی و سازمانی
- تحلیل سبک های مقابله ای مراجع در مواجهه با چالش های رشد شخصی یا حرفه ای.
- شناخت الگوهای ناکارآمد واکنش به فشار برای طراحی مداخلات هدفمند توسعه فردی.
- تسهیل تغییر سبک مقابله از اجتنابی به فعال از طریق جلسات کوچینگ راهبردی.
- استفاده از تست به عنوان مبنای گفت و گوی ساختارمند برای شفاف سازی موانع درونی و ذهنی.
تست های مکمل
تست شخصیت نئو – فرم بلند یا کوتاه (NEO-PI-R / NEO-FFI)
- موارد سنجش: پنج عامل بزرگ شخصیت (روان رنجورخویی، برون گرایی، گشودگی، توافق پذیری، وظیفه شناسی).
- دلیل مکمل بودن: سبک های مقابله ای ارتباط معناداری با صفات شخصیتی دارند؛ برای مثال، افراد با روان رنجورخویی بالا بیشتر از سبک های هیجان محور استفاده می کنند. ترکیب CSI و NEO به تحلیل عمیق تر چرایی انتخاب راهبرد های مقابله ای کمک می کند.
تست طرحوارههای ناسازگار یانگ
- موارد سنجش: 18 طرحواره ناسازگار اولیه که ریشه در تجارب دوران کودکی دارند.
- دلیل مکمل بودن: بسیاری از سبک های مقابله ای ناسازگار مانند اجتناب یا انکار، با طرحواره های ریشه دار مرتبط هستند. استفاده ترکیبی به متخصص کمک می کند ریشه های عمیق سبک های مقابله ای ناکارآمد را تحلیل کرده و مداخلات درمانی هدفمند تری طراحی کند.
تست هوش هیجانی بار-آن (Bar-On EQ-i)
- موارد سنجش: 15 مؤلفه هوش هیجانی شامل تنظیم هیجان، خودآگاهی، تحمل فشار، حل مسئله و روابط بین فردی.
- دلیل مکمل بودن: توانایی فرد در تنظیم هیجان و حل مسئله، اساس سبک های مقابله ای مؤثر است. ترکیب این دو ابزار امکان تحلیل سطح شایستگی هیجانی رفتاری فرد در مواجهه با استرس را فراهم می سازد.
تست ذهنآگاهی پنج عاملی (FFMQ)
- موارد سنجش: مشاهده، توصیف، کنش همراه با آگاهی، داوری نکردن و پذیرش تجربه.
- دلیل مکمل بودن: ذهنآگاهی نقش واسطه ای در بهبود راهبرد های مقابله ای دارد. ترکیب CSI و FFMQ، در طراحی مداخلات مبتنی بر پذیرش و تعهد یا آموزش ذهن آگاهی در مقابله با استرس بسیار مؤثر است.
تست افسردگی بک – نسخه دوم (BDI-II)
- موارد سنجش: شدت علائم افسردگی در سه حوزه شناختی، عاطفی و جسمانی.
- دلیل مکمل بودن: سبک های اجتنابی یا هیجان محور، پیش بینی کننده سطح بالاتر افسردگی هستند. ترکیب با CSI امکان تحلیل رابطه بین سبک مقابله و نشانه های خلقی را فراهم می کند.
تست فرسودگی شغلی گلدارد
- موارد سنجش: خستگی هیجانی، فرسودگی ذهنی و کاهش اثربخشی فردی در محیط کار.
- دلیل مکمل بودن: استفاده مداوم از سبک های مقابله ای ناسازگار در محیط کار با فرسودگی شغلی در ارتباط است. این ترکیب برای تحلیل های سازمانی و طراحی مداخلات منابع انسانی بسیار مفید است.
تست اضطراب کتل
- موارد سنجش: سطح اضطراب پنهان و آشکار در فرد.
- دلیل مکمل بودن: افراد با اضطراب بالا معمولاً از راهبرد های مقابله ای ناکارآمد مانند اجتناب یا نشخوار ذهنی استفاده می کنند. ترکیب CSI و اضطراب کتل، پایه ای برای تشخیص بالینی و درمان مؤثر فراهم می کند
با انجام این تست چه چیزی به دست می آورم؟
توضیحات اولیه
در این بخش با نمونه های واقعی، نشان می دهیم که تست چگونه در موقعیت های مختلف استفاده می شود، چه چالش هایی پیش از اجرای تست وجود دارد و چه دستاورد های احتمالی پس از انجام تست حاصل می شود.
نمونه 1: کلینیک روانشناسی (رواندرمانی فردی برای اضطراب مزمن)
- چالش اولیه: مراجعه کننده ای با اضطراب مزمن، شکایت هایی از تپش قلب، افکار نشخواری و اجتناب اجتماعی داشت، اما در مصاحبه بالینی قادر به توضیح سبک واکنش خود به استرس نبود.
- نقش تست: اجرای پرسشنامه CSI نشان داد که مراجعه کننده از سبک های اجتنابی و انکاری به طور شدید استفاده می کند، در حالی که توانایی کمی در به کارگیری راهبردهای سازگارانه مانند حل مسئله و بازسازی شناختی دارد.
- دستاورد یا راه حل نهایی: درمانگر بر اساس نتایج تست، برنامه درمانی را به سمت آموزش مهارت های مقابله ای فعال و بازسازی شناختی هدایت کرد. در جلسات بعدی، کاهش اضطراب و افزایش رفتارهای مواجهه ای در مراجعه کننده مشاهده شد.
نمونه 2: روانشناس فردی (درمان نوجوان با اختلال خلقی)
- چالش اولیه: نوجوانی با نوسانات خلقی و کاهش انگیزه تحصیلی به روانشناس مراجعه کرد، اما توضیحاتش پراکنده و فاقد انسجام لازم برای طراحی مداخله مؤثر بود.
- نقش تست: تست سبکهای مقابله ای نشان داد نوجوان در برابر ناکامی تحصیلی، هیجانات منفی خود را سرکوب کرده و از تعامل اجتماعی اجتناب می کند. همچنین، نمرات پایین در مقیاس حل مسئله و حمایت اجتماعی تأیید شد.
- دستاورد یا راه حل نهایی: روانشناس با کمک این یافته ها، درمان را به سمت ارتقاء مهارت های مقابله فعال، اصلاح افکار ناکارآمد و ایجاد پیوندهای حمایتی با همسالان هدایت کرد. عملکرد تحصیلی و خلق مثبت نوجوان پس از هشت جلسه بهبود یافت.
نمونه 3: دبیرستان (پایش سلامت روان دانشآموزان پایه دوازدهم)
- چالش اولیه: مدیریت مدرسه با افزایش غیبت ها، افت نمرات و شکایات والدین درباره فشار تحصیلی دانش آموزان سال آخر مواجه شده بود.
- نقش تست: اجرای CSI به صورت گروهی، الگوهای غالب سبک های مقابله ای را در بین دانش آموزان شناسایی کرد. بسیاری از آن ها از راهبرد های اجتنابی، نشخوار ذهنی و انکار در مواجهه با استرس کنکور استفاده می کردند.
- دستاورد یا راه حل نهایی: برنامه ای برای آموزش راهبرد های مقابله مؤثر، مهارت های حل مسئله و ذهن آگاهی طراحی شد. در ارزیابی مجدد، شاخص های فشار روانی، غیبت ها و نوسانات رفتاری در مدرسه کاهش یافت.
نمونه 4: مرکز آموزشی – دانشگاهی (مشاوره تحصیلی در مرکز استعدادسنجی)
- چالش اولیه: دانشجویی با استعداد بالا اما عملکرد تحصیلی ناپایدار به مرکز مشاوره دانشگاه مراجعه کرد. او بیان می کرد که در موقعیت های فشار امتحان یا رقابت دچار افت شدید تمرکز می شود.
- نقش تست: تست CSI نشان داد دانشجو بیشتر به سبک های مقابله هیجان محور (مانند نشخوار و ابراز هیجانات شدید) متکی است و در استفاده از راهبرد های مقابله مسئله محور نمرات بسیار پایینی دارد.
- دستاورد یا راه حل نهایی: با استفاده از نتایج آزمون، مداخلاتی برای تقویت خود تنظیمی هیجانی، بازسازی شناختی و اولویت بندی وظایف طراحی شد. عملکرد تحصیلی دانشجو در ترم بعد به طور معناداری بهبود یافت.
نمونه 5: سازمان خصوصی (مدیریت استرس در تیم فروش)
- چالش اولیه: واحد منابع انسانی در پی افزایش نرخ استعفا و فرسودگی روانی بین کارکنان بخش فروش، با افت انگیزه و تعارضات بین فردی مواجه شده بود.
- نقش تست: اجرای CSI در تیم فروش نشان داد که اکثریت کارکنان از سبک های هیجان محور ناسازگار مانند انکار و ابراز هیجان کنترل نشده استفاده می کنند و در دریافت حمایت اجتماعی دچار ضعف اند.
- دستاورد یا راه حل نهایی: برنامه ای برای آموزش سبک های مقابله مسئله محور، ارتباط مؤثر و تاب آوری طراحی و اجرا شد. در ارزیابی سه ماهه، نرخ فرسودگی و نارضایتی شغلی کاهش یافت و تعهد شغلی افزایش نشان داد.
نمونه 6: کوچ شغلی (بازطراحی مسیر حرفهای یک مدیر میانی)
- چالش اولیه: یک مدیر میانی با سابقه، با سردرگمی در مسیر شغلی و فرسودگی ذهنی مواجه بود. او در جلسات کوچینگ از ناتوانی در تصمیم گیری و تجربه فشار مزمن شکایت داشت.
- نقش تست: تست سبک های مقابله ای آشکار کرد که مدیر مذکور در شرایط دشوار تمایل به کناره گیری ذهنی، سرکوب هیجانات و اجتناب از مسئولیت های تصمیم گیری دارد.
- دستاورد یا راه حل نهایی: کوچ بر مبنای داده های آزمون، رویکرد جلسات را به سمت فعال سازی سبک های مقابله فعال، تحلیل ساختاری موقعیت و بازیابی شفافیت هدف تغییر داد. فرد در پایان مسیر کوچینگ، با انگیزه بالا نقش جدیدی در سازمان پذیرفت.
خروجی تست چگونه خواهد بود؟
- نمودار نمرات، نمرات تمامی مولفه ها، به صورت نموداری و درصدی مشخص شده است.
- توضیح مفصل مولفه حل مسئله؛ توضیحات مولفه حل مسئله فرد در برابر استرس به همراه نمره آن ارائه شده است.
- توضیح مفصل مولفه ها؛ هر مولفه به صورت جداگانه توضیح و تفصیل داده می شود.
- راهکار و پیشنهاد؛ راهکارهای مفیدی جهت مقابله با استرس ارائه شده است.
- تمرین های مقابله ای تخصصی؛ تمرین هایی تخصصی جهت مقابله با استرس ارائه شده است.
- معرفی کتاب و فیلم؛ کتاب ها و فیلم های مفیدی در زمینه مقابله با استرس، ارائه شده است.
شرایط انجام تست چگونه است؟
شرایط اجرای تست در محیط سازمانی (ادارات، شرکتها، مراکز منابع انسانی)
شرایط اجرا
- اجرای تست در فضای ساکت، بدون مزاحمت محیطی و دور از عوامل تنش زا سازمانی.
- اطلاع رسانی دقیق به کارکنان درباره محرمانه بودن نتایج و هدف غیر داوری کننده آزمون.
- هماهنگی قبلی با واحد منابع انسانی برای زمان بندی مناسب در ساعات کم فشار کاری.
- ارائه دستورالعمل دقیق به آزمودنی درباره نحوه پاسخ دهی و اهمیت صداقت در انتخاب گزینه ها.
- استفاده از نسخه استاندارد و تائید شده آزمون با رعایت حقوق مالکیت معنوی و ترجمه معتبر.
الزامات ویژه
- رضایت آگاهانه کتبی یا الکترونیکی برای استفاده از داده ها در تحلیل های فردی یا سازمانی.
- تفسیر نتایج فقط توسط روانشناس سازمانی یا مشاور آموزش دیده در روان سنجی.
- یکپارچه سازی نتایج با سایر شاخص های عملکردی برای تصمیم سازی منابع انسانی.
- حفظ رازداری در گزارش دهی، به ویژه در ارزیابی تیمی یا تصمیم گیری مدیریتی.
نکات حساسیت زا
- پرهیز از تفسیر فردی سبک مقابله ای به عنوان شاخص ضعف یا ناکارآمدی.
- اثر فشارهای شغلی یا نگرانی از ارزیابی ممکن است به سوگیری در پاسخ ها بینجامد.
شرایط اجرای تست در کلینیک روان شناسی (بالینی یا مشاوره ای)
شرایط اجرا
- اجرای تست در ابتدای فرایند درمانی یا در فاز ارزیابی اولیه مراجعه کننده.
- ایجاد فضای امن و غیر دفاعی برای پاسخ دهی با اطمینان از حفظ حریم شخصی.
- ارائه توضیح بالینی درباره هدف تست و ارتباط آن با روند درمان یا تشخیص.
- استفاده از نسخه رسمی و هنجاری شده متناسب با فرهنگ و زبان مراجعه کننده.
- لحاظ توان شناختی و هیجانی فرد در زمان اجرا (مانند توجه، خستگی، افسردگی).
الزامات ویژه
- تحلیل نتایج با در نظر گرفتن سایر داده های بالینی (مصاحبه، مشاهده، تستهای همراه).
- مستند سازی نتایج به صورت محرمانه در پرونده درمانی با رعایت اصول اخلاق حرفه ای.
- ارجاع برای ارزیابیهای بیشتر در صورت مشاهده سبک های مقابله ای شدیداً ناکارآمد.
نکات حساسیت را
- پاسخ دهی مراجعان ممکن است تحت تأثیر خودپنداره دفاعی یا تحریف شده باشد.
- برخی سبک های مقابله ناسازگار ممکن است در چارچوب اختلالات روانی عمیق تر معنا یابند
شرایط اجرای تست در مدارس یا مراکز آموزشی (دبیرستان، دانشگاه، مراکز استعدادیابی)
شرایط اجرا
- اجرای گروهی در محیط آموزشی آرام و تحت نظارت روانشناس مدرسه یا مشاور آموزشی.
- تنظیم زبان و دستورالعمل تست متناسب با سطح سنی، تحصیلی و شناختی دانش آموزان.
- ارائه مقدمه ای غیر تهدید آمیز درباره هدف تست برای کاهش اضطراب ارزیابی.
- کنترل هم زمانی عوامل تنش زا مانند امتحانات، نمرات یا تعارضات اجتماعی.
- اختصاص زمان کافی (حدود 20 دقیقه) بدون عجله برای پاسخ گویی کامل و دقیق.
الزامات ویژه
- دریافت رضایت آگاهانه از دانش آموز (و در صورت لزوم از والدین).
- استفاده از نسخه ای که از نظر زبانی و فرهنگی برای جامعه هدف تطبیق یافته است.
- پیوست نتایج به پرونده مشاوره ای صرفاً با هدف هدایت تحصیلی یا روانی، نه ارزیابی رسمی.
نکات حساسیت ویژه
- خطر تفسیر نادرست نتایج توسط افراد غیر متخصص (مثلاً مدیران یا معلمان).
- نوجوانان ممکن است به دلیل ترس از قضاوت، پاسخ های مطلوب اجتماعی ارائه دهند.
منابع و مراجع
- American Psychological Association. (2020). Publication manual of the American Psychological Association (7th ed.). American Psychological Association.
- Carver, C. S., Scheier, M. F., & Weintraub, J. K. (1989). Assessing coping strategies:approach. Journal of Personality and Social Psychology, 56(2), 267–283. https://doi.org/10.1037/0022-3514.56.2.267
- Compas, B. E., Connor-Smith, J. K., Saltzman, H., Thomsen, A. H., & Wadsworth, M. E. (2001). Coping with stress during childhood and adolescence: Problems, progress, and potential in theory and research. Psychological Bulletin, 127(1), 87–127. https://doi.org/10.1037/0033-2909.127.1.87
- Cooper, C. L., & Quick, J. C. (Eds.). (2017). The handbook of stress and health: A guide to research and practice. Wiley-Blackwell.
- Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. Springer Publishing Company.
- Peterson, C. (2006). A primer in positive psychology. Oxford University Press.
- Tobin, D. L., Holroyd, K. A., Reynolds, R. V., & Wigal, J. K. (1989). The hierarchical factor structure of the Coping Strategies Inventory. Cognitive Therapy and Research, 13(4), 343–361. https://doi.org/10.1007/BF01173478
اعتبار آزمون
روایی نشان می دهد که آیا یک آزمون واقعاً همان سازه ای را می سنجد که باید بسنجد و پایایی بیانگر ثبات و دقت نتایج آزمون در طول زمان یا شرایط مختلف است. بدون وجود روایی و پایایی، نتایج تست قابل اعتماد یا تفسیر پذیر نخواهند بود. هر آزمون معتبر روان شناسی باید شواهد کافی برای هر دو ویژگی ارائه دهد.
مشخصات عمومی ابزار (Test Specifications)
گروه سنی هدف
انجام این آزمون برای افراد بالای 15 سال شامل نوجوانان، جوانان و بزرگسالان پیشنهاد می شود.
مطالعات اصلی بر نمونه های دانشجویان، بیماران بالینی و افراد بزرگسال انجام شده است.
در نسخه های بالینی، آزمون برای ارزیابی مراجعان در روان درمانی فردی نیز به کار می رود؛ برای کودکان مناسب نیست.
نوع آزمون
این آزمون از نوع خود گزارشی (Self-report Questionnaire)است؛ فرد به صورت مستقل و بر اساس برداشت شخصی خود به سؤالات پاسخ می دهد. اطلاعات حاصل از این آزمون بر ادراک و شیوه درونی مواجهه با استرس متکی است، نه مشاهده عینی یا عملکرد بیرونی.
تعداد آیتم ها و ساختار نمره گذاری
این پرسشنامه شامل 72 آیتم است که به 8 زیر مقیاس اصلی تقسیم می شود.
نمره گذاری بر مبنای مقیاس پنج درجه ای لیکرت (از "هرگز = 1" تا "همیشه = 5") انجام می شود.
برخی زیر مقیاس ها مستقیما با سبک مقابله ای مسئله محور و برخی با سبک هیجان محور مرتبط هستند.
مدت زمان تقریبی اجرا
به طور متوسط انجام این آزمون متوسط 15 تا 20 دقیقه طول می کشد. این زمان برای پاسخ دهی دقیق و تأمل در انتخاب گزینه ها در نظر گرفته شده و در اجراهای بالینی یا آموزشی نیز قابل کنترل است.
روش اجرا
قابل اجرا به صورت کاغذی (Paper-and-pencil)، آنلاین (پلتفرمهای دیجیتال معتبر) و در برخی موارد مصاحبه محور با راهنمای مشاور است. در محیطهای کلینیکی ممکن است همراه با توضیح درمانگر اجرا شود.
زبان اصلی ابزار و وضعیت ترجمه
زبان اصلی ابزار انگلیسی است؛ نسخه های ترجمه شده در کشورهای مختلف از جمله ایران، ترکیه، اسپانیا، آلمان و چین در مطالعات پژوهشی استفاده شدهاند. در ایران، ترجمههای مختلفی از این پرسشنامه با بررسی روایی و پایایی گزارش شده اند.
معرفی سازه نظری (Theoretical Foundation)
تعریف دقیق سازه (Coping Strategies)
سازه «سبک های مقابله ای» به الگوهای شناختی، هیجانی و رفتاری اطلاق می شود که فرد برای مدیریت موقعیت های استرس زا و کاهش فشار روانی به کار می گیرد. این سازه شامل فرآیندهایی است که به فرد کمک می کند با تهدیدها، تعارض ها، یا چالش های بیرونی یا درونی مقابله کند. سبک های مقابله ای ممکن است آگاهانه یا نیمه آگاهانه باشند و بسته به شرایط، مؤثر یا ناکارآمد عمل کنند.
نظریه یا مدل مفهومی پشت ابزار
پایه نظری این ابزار، نظریه استرس و مقابله لازاروس و فولکمن است. این نظریه مقابله را به عنوان یک فرآیند پویا تعریف می کند که در آن فرد، پس از ارزیابی شناختی موقعیت استرس زا، راهبرد های مقابله ای را برای کاهش تنش یا حل مسئله انتخاب می کند. در مدل توبین (1989)، این راهبردها در یک ساختار سلسله مراتبی سازمان دهی شده اند:
- دو سبک کلی مقابله ای: مقابله متمرکز بر مسئله و مقابله متمرکز بر هیجان
- چهار بعد میانی: مشارکتی (Engagement) و اجتنابی (Disengagement)
- هشت زیر مقیاس مشخص مانند حل مسئله، اجتناب، انکار، ابراز هیجان، حمایت اجتماعی و...
جایگاه سازه در روان شناسی علمی و بالینی
سازه «مقابله با استرس» از مفاهیم کلیدی در روان شناسی سلامت، روان شناسی بالینی، روان شناسی تحولی و روان شناسی سازمانی است. سبک های مقابله ای نقش واسطه ای در رابطه بین عوامل استرس زا و پیامد های روانی ایفا می کنند و به ویژه در زمینه های مانند درمان اختلالات اضطرابی و افسردگی، تاب آوری در بحران، بهزیستی روانی، عملکرد تحصیلی و شغلی کاربرد گسترده دارند.
ارزیابی این سازه، یکی از گام های کلیدی در تشخیص بالینی، طراحی مداخلات شناختی-رفتاری، آموزش مهارت های مقابله ای و تحلیل های سازمانی محسوب می شود.
سوابق پژوهشی ابزار (Research Background)
تاریخچه توسعه ابزار و نام طراحان اصلی
پرسشنامه CSI توسط توبین و همکاران در سال 1989 طراحی و معرفی شد. این ابزار بر پایه نظریه استرس و مقابله لازاروس و فولکمن (1984) ساخته شد و با هدف ارزیابی چند بعدی سبک های مقابله شناختی و رفتاری در موقعیت های استرس زا طراحی شده است.
آزمون های مرتبط یا نسخه های دیگر ابزار
ابزار CSI دارای یک نسخه رسمی و استاندارد 72 سؤالی است و نسخه های کوتاه یا اصلاح شده آن به صورت رسمی توسط توبین منتشر نشده اند.
با این حال، آزمون های مرتبط از نظر مفهومی شامل پرسشنامه مقابله ای لازاروس و فولکمن هستند که با اهداف مشابه ولی ساختار متفاوت طراحی شده اند.
نسخه 16 آیتمی هم وجود دارد.
کشور/ دانشگاه توسعه دهنده
این آزمون در ایالات متحده آمریکا و تحت پژوهشهای دانشگاهی در حوزه روان شناسی سلامت توسعه یافت. مقالات مربوط به معرفی و اعتبارسنجی اولیه آزمون در نشریات معتبر مانند Cognitive Therapy and Research منتشر شده اند، اما دانشگاه خاصی به عنوان محل رسمی توسعه آن ذکر نشده است.
مطالعات معتبر خارجی انجام شده روی ابزار
ابزار CSI در دهههای اخیر در مطالعات متعددی در کشورهای مختلف مانند ایالات متحده، کانادا، ترکیه، اسپانیا، هلند، آلمان و چین مورد استفاده قرار گرفته است. برخی از این مطالعات عبارت اند از:
- مقاله با عنوان "انطباق اسپانیایی آزمون Coping Strategies Inventory (CSI) توسط فرانسیسکو خاویر کانو گارسیا و همکاران در سال 2007 انجام شده است. هدف پژوهش، ترجمه، انطباق فرهنگی و بررسی ویژگیهای روانسنجی نسخه اسپانیایی آزمون CSI بود. نتایج نشان دادند که نسخه اسپانیایی با ساختار هشت عاملی، پایایی بالا (آلفا بین 0٫63 تا 0٫89) و روایی همگرای قابل قبول، ابزاری معتبر و قابلاعتماد برای سنجش راهبردهای مقابله ای در بزرگسالان اسپانیایی است.
ترجمه ها و تطبیق فرهنگی
نسخه های ترجمه شده از پرسشنامه CSI در کشورهای متعددی از جمله ایران، ترکیه، چین، اسپانیا و آلمان مورد استفاده قرار گرفته اند.
در ایران، چند ترجمه معتبر توسط پژوهشگران منتشر شده که با بررسی پایایی و روایی محتوایی، همسانی درونی (آلفای کرونباخ) و تحلیل عاملی اکتشافی یا تأییدی همراه بودهاند.
تطبیق زبانی و فرهنگی ابزار در نسخههای فارسی نسبتاً مطلوب گزارش شده است.
وضعیت هنجاری در ایران
مناسفانه تا به اکنون مطالعه هنجاریابی بر روی این تست در ایران انجام نشده است؛ فلذا لزوم انجام مطالعه اعتباریابی ضروری به نظر می رسد.
انواع روایی (validity)
روایی سازه (Construct Validity)
با استفاده از تحلیل عاملی سلسله مراتبی (Hierarchical Factor Analysis) ساختار سهلایه ای کشف شد:
- 8 عامل اولیه (Primary factors)شامل مقیاسهایی مانند حل مسئله، انتقاد از خود، و غیره.
- 4 عامل میانی (Secondary factors)مانند درگیری مسئله محور و اجتناب هیجانمحور.
- 2 عامل نهایی (Tertiary factors)شامل سبک مقابله مسئله محور و هیجان محور.
نتیجه این ساختار عاملی به خوبی از مدل نظری لازاروس و فولکمن (1984) پشتیبانی میکند و نشان می دهد که ابزار، سازه های نظری مقابله را با دقت می سنجد و آزمون نه تنها دارای روایی سازهای قوی است، بلکه به لحاظ نظری نیز با دو مدل کلاسیک و معاصر مقابلهای هم راستاست. (توبین و همکاران، 1989)
در پژوهش گارسیا (2024) تحلیل عاملی تأییدی (CFA) ساختار مرتبه اول با هشت مؤلفه اصلی را تأیید شد و شاخص های برازش مدل مانند CFI، TLI، RMSEA در سطح قابل قبول بودند. این نتایج نشان دهنده روایی سازه مناسب این ابزار هستند.
روایی نظری (Theoretical Validity)
- ساختار به دستآمده با رویکرد نظری مهم در مقابله یعنی رویکرد لازاروس و فولکمن مطابقت دارد (توبین و همکاران، 1989)
روایی تفکیکی و همگرا (Discriminant & Convergent Validity)
- ضرایب همبستگی بین زیرمقیاس ها نشان دادند که، هر مقیاس دارای همبستگی بالاتر با آیتم های خودش نسبت به سایر مقیاسهاست و روایی تفکیکی مطلوب است و مقیاسهای مشابه با یکدیگر همبستگی متوسط دارند روایی همگرا تأیید شده است. در نتیجه الگوی همبستگی درونی بین مقیاس ها با ساختار نظری آزمون منطبق است (توبین و همکاران، 1989).
- روایی همگرای مقیاس راهبردهای مقابله ای CSI از طریق تحلیل همبستگی بین نمرات راهبردهای مقابلهای با خودکارآمدی در پژوهش رودریگرز و همکاران (2019) بررسی شده است. راهبردهای مقابله ای حل مسئله با خودکارآمدی همبستگی 0.312، بازسازی شناختی 0.195، بیان هیجانی 0.133، کناره گیری اجتماعی 0.103 و مقابله با موقعیت 0.303 گزارش شده است و این یافته ها مؤید روایی همگرای مثبت ابزار با متغیر خودکارآمدی هستند.
روایی عاملی بین گروهی (Factorial Invariance)
هم ارزی عاملی (Factorial Invariance) میان مردان و زنان در نسخه اسپانیایی مورد تأیید قرار گرفت، به این معنا که ابزار برای هر دو جنس عملکرد روان سنجی مشابهی دارد (گارسیا و همکاران،2024).
انواع پایایی (Reliability)
پایایی همسانی درونی (Internal Consistency)
برای هر یک از 8 زیر مقیاس اصلی بین 0.72 تا 0.89 گزارش شده است.
در مقاله اصلی توبین و همکاران (1989)، ضرایب پایایی (آلفای کرونباخ) برای هشت زیرمقیاس پرسشنامه سبک های مقابله ای گزارش شده که همگی در محدوده قابل قبول تا بسیار مطلوب قرار دارند. مقیاس «حل مسئله» با ضریب 0٫83 و «بازسازی شناختی» با 0٫86 نشان دهنده انسجام بالا در سنجش راهبردهای فعال و شناختی مقابله هستند.
«ابراز هیجانات» (0٫85) و «دریافت حمایت اجتماعی» (0٫89) نیز از بالاترین ضرایب برخوردارند و مؤلفه های هیجانی و بین فردی مقابله را به خوبی ارزیابی می کنند. در مقابل، «اجتناب از مسئله» (0٫72)، «تفکر آرزومندانه» (0٫77)، «انتقاد از خود» (0٫78) و «کناره گیری اجتماعی» (0٫74) نیز با وجود ضرایب نسبتاً پایین تر، در دامنه پایایی قابل قبول قرار دارند و الگوهای ناسازگار یا منفعل مقابله را پوشش می دهند. این ضرایب نشان دهنده ثبات درونی مناسب آزمون و قابلیت اعتماد برای استفاده در بافت های پژوهشی و بالینی هستند.
همچنین در پژوهش (گارسیا و همکاران،2024)، ضریب آلفای کرونباخ برای هشت زیرمقیاس نسخه اسپانیایی CSI در دامنه 0.71 تا 0.86 گزارش شده است که نشان دهنده همسانی درونی مناسب زیرمقیاس هاست.
خلأهای پژوهشی و محدودیتهای علمی
- محدودیت های گزارششده در مطالعات موجود: مطالعات در این زمینه اغلب به جمعیت دانشجویی محدود است و قابلیت تعمیم به سایر گروه های سنی یا شغلی را ندارد.
- گروههای کمتر بررسیشده: افراد غیردانشجو، نوجوانان، سالمندان و بیماران مزمن روان پزشکی یا جسمی هنوز با این ابزار در ایران به صورت گسترده ارزیابی نشده اند.
- محدودیتهای فرهنگی و زبانی: اگرچه ترجمه فارسی ابزار استفاده شده، اما سازگاری فرهنگی کامل و تحلیل تفاوت های مفهومی در سبک های مقابله ای خاص فرهنگ ایرانی به صورت عمیق بررسی نشده است.
- کمبود شواهد آماری پیشرفته: تحلیل عاملی تأییدی (CFA) برای ارزیابی ساختار عاملی ابزار در جمعیت ایرانی هنوز گزارش نشده و تنها از تحلیل اکتشافی استفاده شده است.
- پیشنهادهایی برای پژوهش های آینده: بررسی ساختار عاملی در گروه های متنوع، اجرای مطالعات طولی و تحلیل روابط بین راهبردهای مقابله ای و پیامدهای سلامت روان در بافت های مختلف.
- سوالات بی پاسخ یا نا پژوهیده: سهم نسبی سبکهای مقابلهای در پیش بینی سازگاری بلندمدت، نقش متغیرهای واسطه ای (مثل حمایت اجتماعی) و تفاوت های جنسیتی یا قومی در سبک های مقابله هنوز به خوبی تبیین نشده اند.
منابع و مراجع
- García-Jiménez, M., Trigo, M. E., Varo, C., Aires-González, M. M., & Cano-García, F. J. (2024). Confirmatory factor analysis and gender invariance of the Coping Strategies Inventory in academic university stress. Clínica y Salud, 35(1), 13–19. https://doi.org/10.5093/clysa2024a6
- Morales-Rodríguez, F. M., & Pérez-Mármol, J. M. (2019). The role of anxiety, coping strategies, and emotional intelligence on general perceived self-efficacy in university students. Frontiers in Psychology, 10, 1689. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.01689
- Tobin, David & Holroyd, Ke & Reynolds, Russ & Wigal, Joan. (1989). The hierarchical structure of the Coping Strategies Inventory. Cognitive Therapy and Research. 13. 343-361. 10.1007/BF01173478.
قیمت گذاری
تستهای شخصیتشناسی ابزارهای ارزشمندی هستند که به افراد کمک میکنند تا درک بهتری از ویژگیهای شخصیتی، رفتارها و الگوهای فکری خود به دست آورند.
کاربرد تست
در ادامه بر اساس منابع معتبر و به روز، چند کاربرد برای تست سبک های مقابله ای استرس به صورت خلاصه ارائه می شود:
تست های مرتبط
چنانچه مایلید شرکت یا سازمان خود را سنجیده توسعه دهید و کاربران خود را در مسیر رشد فردی و گروهی قرار دهید می توانید از پلتفرم سازمانی ما استفاده کنید و خدمات آن را به کارمندان خود اختصاص دهید
سوالات متدوال
این تست دقیقا چه چیزی را می سنجد؟
پرسشنامه CSI به ارزیابی شیوه های مقابله ای افراد در موقعیتهای استرس زا میپردازد. این ابزار، هشت راهبرد اصلی مانند حل مسئله، بازسازی شناختی، حمایت اجتماعی، اجتناب و افکار آرزومندانه را بررسی کرده و در سه سطح عاملی (اولیه، ثانویه و ثالث) سازماندهی می کند. هدف آن شناخت الگوهای مقابله ای فردی و تفکیک بین راهبردهای سازگارانه و ناسازگارانه است.
آیا تست اعتبار علمی دارد؟
بله. نسخه 72 سؤالی CSI توسط توبین و همکاران (1989) طراحی شده و ساختار عاملی آن در مطالعات متعددی در کشورهای مختلف تأیید شده است. این تست دارای پایایی بالا (آلفای کرونباخ بین 0.71 تا 0.94 برای خرده مقیاس ها) و روایی همگرا، سازه و عاملی معتبر است.
این تست برای چه افرادی مناسب است؟
این تست برای بزرگسالان طراحی شده و در موقعیتهای بالینی، دانشگاهی، شغلی و مشاورهای قابل استفاده است. بهویژه برای افرادی که با اضطراب، فشار روانی یا چالشهای سازگاری مواجه هستند، ابزار مناسبی برای تحلیل راهبردهای روانی مقابلهای آنها محسوب میشود.
آیا می توان از این تست در مدارس و سازمان ها استفاده کرد؟
بله. در محیط های سازمانی، می توان از این تست برای تحلیل تاب آوری روان شناختی کارکنان، سبک های مقابله با فشار کاری و طراحی مداخلات روانی بهره برد. در محیط های آموزشی نیز، این ابزار برای شناسایی سبک مقابله ای دانشجویان و ارائه مشاوره های تحصیلی و سلامت روان کاربرد دارد.
چگونه می شود به نتایج تست اعتماد کرد؟
پایایی بالا، ساختار عاملی تأیید شده و مطالعات اعتبارسنجی بین فرهنگی از نقاط قوت این ابزار هستند. نسخه های مختلف تست توسط روان سنجان در محیط های کنترل شده بررسی شده اند. همچنین وجود روابط معنادار بین نمرات تست و شاخص هایی مانند اضطراب، افسردگی و سلامت روان، اعتبار نتایج آن را تقویت کرده است.
تفسیر نتایج این آزمون چگونه است؟
نتایج این تست به تفکیک هشت راهبرد مقابله ای گزارش می شود. سپس، این راهبرد ها در دو سطح بالاتر به صورت «راهبرد های مقابلهای مسئله محور» و «هیجان محور» و همچنین «گرایش به مواجهه» در برابر «گرایش به اجتناب» تحلیل می شوند. تفسیر نهایی می تواند تصویری دقیق از سبک مقابله ای فرد در موقعیتهای استرس زا ارائه دهد.
آیا نسخه های بومی یا بین المللی معتبری از این آزمون وجود دارد؟
بله. علاوه بر نسخه اصلی 72 سؤالی، نسخههای کوتاه تر مانند CSI-SF نیز ارائه شدهاند. این آزمون به زبانهای مختلفی از جمله فارسی، اسپانیایی و عربی ترجمه و اعتبارسنجی شده است که هر یک با توجه به بافت فرهنگی، ویژگیهای خاصی دارند.
انجام این تست چقدر زمان می برد؟
پاسخ گویی به نسخه کامل (72 سؤالی) حدود 15 تا 20 دقیقه زمان میبرد. در نسخه کوتاهتر، این زمان به حدود 5 تا 10 دقیقه کاهش مییابد.