تست شخصیت شناسی نئو (NEO PI-R) - فرم بلند
تست نئو ابزاری دقیق برای سنجش پنج عامل اصلی شخصیت است که در موقعیت های حرفه ای، آموزشی، مشاوره ای و درمانی برای شناخت بهتر افراد، بهبود تصمیم گیری ها، فرآیندهای درمانی و غیره کاربرد گسترده دارد.
- نمونه تفسیر موجود نیست...

تعداد انجام
0
تعداد نظرات
0
تعداد سوالات
240
سوال
رده سنی
تمامی سنین
امتیاز
0 از 10
زمان تقریبی
0 دقیقه
چه چیزهایی را می سنجد
1
روان رنجورخویی
(Neuroticism - N)
(Neuroticism - N)
روان رنجورخویی به میزان آمادگی فرد برای تجربه هیجانات منفی مانند اضطراب، خشم و افسردگی و ناپایداری هیجانی اشاره دارد. افرادی که نمره بالایی در این بُعد کسب میکنند اغلب مستعد استرس و احساس ناامنی هستند و با ناپایداری هیجانی و تحریکپذیری بیشتر به موقعیتهای دشوار پاسخ میدهند. در مقابل، نمرات پایین بیانگر ثبات هیجانی، آرامش و تابآوری بالا در شرایط استرس زا می باشد.
2
برون گرایی
(Extraversion - E)
(Extraversion - E)
برونگرایی به میزان تمایل فرد به حضور فعال در روابط اجتماعی، ابراز احساسات و جستجوی هیجان و محرکهای محیطی اشاره دارد. افرادی با نمره بالا در این بُعد معمولاً پرانرژی، اجتماعی، خوشبرخورد و مشتاق به برقراری ارتباط با دیگران، خوش بین و فعال هستند. در مقابل، نمرات پایین نشاندهندهی تمایل به خلوت، آرامش، فعالیتهای انفرادی و درونگرایی بیشتر است و این افراد محتاط، مستقل و متمرکز بر دنیای درونی خود می باشند.
3
توافق پذیری
(Agreeableness - A)
(Agreeableness - A)
توافق پذیری میزان تمایل فرد به تعاملات اجتماعی همراه با همکاری، همدلی و اعتماد است. افراد دارای نمره بالا در این بُعد رفتاری معمولا مهربان، قابل اعتماد،گرم، همدلانه و نوعدوستانه دارند و تمایل زیادی به گذشت و مدارا در موقعیتهای تعارضآمیز از خود نشان میدهند. در مقابل، نمرات پایین بیانگر گرایش به رقابتجویی، بیاعتمادی، شکاکیت، خصومت و چالش در روابط اجتماعی است.
4
گشودگی به تجربه
(Openness to Experience - O)
(Openness to Experience - O)
گشودگی به تجربه، نمایانگر گرایش فرد به پذیرش ایدهها، احساسات و تجربههای جدید، پیچیده، غیر معمول و متنوع است. افرادی که نمره بالایی در این بُعد دارند، معمولاً از خلاقیت، کنجکاوی فکری و نگرش انعطافپذیر برخوردار بوده و به هنر، فرهنگ و مسائل انتزاعی علاقه نشان میدهند. در مقابل، نمرات پایین نشاندهندهی ترجیح به سنتگرایی، ساختارگرایی، عملگرایی و محافظه کاری در تجربه هاست.
5
وظیفه شناسی
(Conscientiousness - C)
(Conscientiousness - C)
وظیفه شناسی نشاندهنده میزان مسئولیت پذیری، نظم و سازماندهی فردی است. افرادی که در این عامل نمرات بالایی دارند معمولاً دقیق، کمالگرا، منظم و پیگیر در دستیابی به اهداف بوده و برای برنامهریزی، کنترل تکانهها و حفظ تمرکز بر وظایف خود توانایی بالایی دارند؛ آنها برنامه ریزی بلندمدت دارند و در برابر حواس پرتی و اهمال کاری مقاوم اند. در مقابل، نمرات پایین نمایانگر بینظمی، بیدقتی، تکانشگری و فقدان برنامهریزی دقیق در انجام وظایف است.
توضیحات تکمیلی
آزمون NEO PI-R یکی از معتبرترین ابزارهای روانسنجی برای سنجش پنج عامل اصلی شخصیت است که بر پایه نظریه علمی پنج عاملی (Big Five) توسعه یافته است. این آزمون با برخورداری از ساختار استاندارد، قابلیت کاربرد گسترده در محیط های بالینی (برای تشخیص و درمان)، سازمانی (برای انتخاب و توسعه منابع انسانی) و آموزشی (برای هدایت تحصیلی و رفتاری) را داراست. استفاده از آن امکان تحلیل دقیق، فردمحور و مبتنی بر شواهد را در سطوح مختلف تصمیم گیری فراهم میسازد.
معرفی تست
تاریخچه
تست شخصیت شناسی NEO-PI-R توسط روانشناسان برجسته پل کاستا (Paul T. Costa Jr) و رابرت مککری (Robert R. McCrae) طراحی شده است. این دو محقق در مرکز ملی سالمندی (National Institute on Aging, NIH) فعالیت داشتند و اولین نسخه رسمی تست را در اواخر دهه 1980 میلادی توسعه دادند.
توسعه تست NEO از دهه 1970 با نسخه NEO-I آغاز شد و در دهه 1980 به NEO-PI گسترش یافت که سه عامل شخصیتی را ارزیابی میکرد. در سال 1992، نسخه کامل پنج عاملی NEO-PI-R منتشر شد که شامل پنج عامل اصلی و 30 زیرمقیاس بود. این نسخه تا امروز به عنوان استاندارد اصلی باقی مانده و به زبان های مختلف ترجمه شده است.
در سال 2002، تست شخصیت شناسی نئو فرم بلند (NEO-PIR) روی بیش از 1900 دانش آموز دبیرستانی آزمایش شد. نتایج این تحقیق و نمونه آزمایشی بیشتر از نوجوانان، بزرگسالان و دانشآموزان در سنین راهنمایی، منجر به توسعه NEO-PI-3 شد.
در حین توسعه NEO-PI-3، کاستا و مک کرا نسخه کوتاهی از NEO-PI-R را نیز ایجاد کردند که آن را NEO-FFI (فهرست پنج عاملی) نامیدند و اکنون به عنوان تست نئو NEO-FFI شناخته می شود. تحقیقات مستقل بعدی توسط مک کرا و روانشناسان دیگر انجام شد؛ آن ها به طور کلی توافق کردند که مدل پنج عاملی برای همه ی فرهنگ ها مناسب است، حتی در جایی که انگلیسی زبان اصلی آن ها نیست.
تست NEO-PI-3 در سال 2005 منتشر شد، این تست همراه با واژه نامه ای از اصطلاحات همراه است تا درک آزمون را برای داوطلبان آسان تر کند. این واژه نامه و بهبودهای انجام شده در آزمون به این معنی است که NEO-PI-3 نه تنها برای بزرگسالان بلکه برای جوانان و افراد دارای معلولیت نیز مناسب است.
هدف
هدف اصلی طراحی NEO-PI-R، ارزیابی ساختار پنج عاملی شخصیت (Neuroticism، Extraversion، Openness، Agreeableness، Conscientiousness) بر اساس رویکرد روانسنجی تجربی بود. این تست به منظور استفاده در پژوهش های روانشناسی شخصیت، غربالگری بالینی و همچنین ارزیابیهای سازمانی و تحصیلی طراحی شده است.
ساختار آزمون
تعداد سؤال و زمان اجرا
آزمون NEO PI-R شامل 240 سؤال است که به صورت خودسنجی (S) و دیگر گزارشی (R) در قالب پرسشهای چندگزینه ای طراحی شدهاند.
زمان متوسط اجرای آزمون بین 30 تا 40 دقیقه برآورد میشود.
مقیاس ها و زیرمقیاس ها
آزمون ساختاری سلسله مراتبی دارد و از 5 عامل اصلی تشکیل شده که هرکدام دارای 6 زیرمقیاس اختصاصی هستند:
- روان رنجوری (Neuroticism): اضطراب، خشم، افسردگی، خودآگاهی پایین، تکانشگری، آسیبپذیری نشاندهنده گرایش به هیجانات منفی، ناپایداری هیجانی و حساسیت نسبت به استرس است.
- برونگرایی (Extraversion): گرمی، جمعگرایی، قاطعیت، فعالیت، هیجانطلبی، هیجانات مثبت نمایانگر سطح تعامل اجتماعی، انرژی روانی و تمایل به تجربیات مثبت بینفردی است.
- گشودگی نسبت به تجربه (Openness): تخیل، زیباییدوستی، احساسات، اعمال، ایدهها و ارزشها، میزان کنجکاوی ذهنی، خلاقیت و پذیرش نوآوریهای شناختی و فرهنگی را ارزیابی میکند.
- توافق پذیری (Agreeableness): اعتماد، رکگویی، نوع دوستی، تطابق پذیری، تواضع، همدلی بازتابدهنده ی نگرش همکاری جویانه، مهربانی و توجه به نیازهای دیگران است.
- وظیفهشناسی (Conscientiousness): شایستگی، نظم، وظیفه شناسی، تلاش برای پیشرفت، خویشتن داری، احتیاط سنجش میزان خودنظمدهی، هدف مداری و قابلیت اتکا در فعالیتهای فردی و سازمانی را مورد ارزیابی قرار می دهد.
روش نمره گذاری
پاسخها بر اساس طیف لیکرت پنجدرجه ای (از "کاملاً مخالفم" تا "کاملاً موافقم") نمرهگذاری می شوند. برخی آیتم ها دارای نمره گذاری معکوس هستند. نمرات هر زیرمقیاس جمع و به نمره ی عامل اصلی منتسب می شود. نمرات به صورت خام و سپس به نمرات T استاندارد تبدیل می شوند.
نمونه سؤال
سؤال نمونه (مقیاس برونگرایی، زیرمقیاس فعالیت): «من معمولاً سرشار از انرژی و فعال هستم.»
پاسخ دهنده باید بر اساس طیف لیکرت پنج درجه ای میزان موافقت خود را مشخص کند. این پرسش میزان تمایل فرد به سبک زندگی پرتحرک و سطح انرژی روانی را می سنجد.
کاربردهای تست
مراکز و مؤسسات
کلینیکهای روانشناسی و مراکز سلامت روان
- ارزیابی ساختار شخصیت در فرآیند تشخیص بالینی
- کمک به طرح ریزی مداخلات روان درمانی مبتنی بر تیپشناسی شخصیتی
- غربالگری روانشناختی برای مراجعان دارای شکایات هیجانی یا رفتاری
- ارزیابی آمادگی روانی برای درمانهای مبتنی بر تغییر سبک زندگی یا شناخت
- تحلیل ریسک روان رنجوری در مراجعان با اختلالات اضطرابی یا افسردگی
- در مشاوره های پیش از ازدواج
سازمانها و شرکت ها
- انتخاب و استخدام کارکنان متناسب با ویژگیهای شخصیتی موردنیاز در نقش های شغلی
- طراحی برنامههای توسعه فردی و حرفه ای مبتنی بر ساختار شخصیت
- تسهیل فرآیند جانشین پروری و ارتقاء شایستگی های رهبری
- استفاده در ارزیابیهای 360 درجه برای شناخت ابعاد رفتاری غیرقابل مشاهده
- بهبود ارتباطات بین فردی و تیم سازی بر اساس تفاوتهای شخصیتی
مدارس، دانشگاهها و مراکز آموزشی
- شناسایی سبک های یادگیری و ترجیحات شناختی بر اساس ابعاد شخصیتی
- هدایت تحصیلی مبتنی بر شخصیت برای انتخاب رشته مناسب
- مداخله در مشکلات رفتاری یا افت تحصیلی با در نظر گرفتن مؤلفه های شخصیتی
- کمک به مشاوران در طراحی برنامه های توانمند سازی هیجانی و اجتماعی
متخصصان و مشاوران
روانشناسان بالینی و سلامت روان
- تحلیل ساختار شخصیتی به منظور تشخیص افتراقی
- تبیین سبکهای مقابله ای مراجع در برابر تنیدگی و بحرانها
- طراحی درمانهای شخصی سازی شده در روان درمانی مبتنی بر شواهد
مشاوران شغلی و تحصیلی
- شناسایی تناسب بین ویژگیهای شخصیتی و محیطهای شغلی (بر پایه مدلهایی چون RIASEC)
- تسهیل تصمیم گیری در انتخاب رشته یا شغل متناسب با ترجیحات درونی و سبک رفتاری
- شناخت موانع در مسیر پیشرفت تحصیلی یا شغلی بر اساس عامل هایی مانند وظیفه شناسی یا گشودگی به تجربه
کوچ های فردی و سازمانی
- تحلیل تیپ شخصیتی برای ارتقاء خودآگاهی مراجع در جلسات کوچینگ
- تسهیل فرآیند هدف گذاری و عملکرد فردی با توجه به الگوهای شخصیتی
- کمک به بهبود تعاملات بین فردی در محیط سازمانی یا خانوادگی
- طراحی مسیر توسعه فردی مبتنی بر نقاط قوت و ریسکهای شخصیتی
تست های مکمل
به منظور بهبود کیفیت و عمق بررسی فردی می توان از تست های دیگری در کنار تست شخصیت شناسی نئو استفاده کرد؛ چرا که تست نئو به بررسی ویزگی های شخصیتی پرداخته و عواملی همچون استعدادها، رغبت ها، هوش و... را ارزیابی نمی کند.
پیشنهاد ای سنج به شما انجام تست های زیر در کنار تست نئو می باشد:
آزمون شخصیت شناسی MBTI (Myers-Briggs Type Indicator)
- موارد سنجش: سبکهای ترجیحی در ادراک و تصمیمگیری بر اساس چهار بعد دوگانه شخصیت (مانند درونگرایی/برونگرایی، شهودی/حسی).
- دلیل مکمل بودن: در حالی که NEO PI-R شخصیت را به صورت پیوسته بر اساس مدل پنجعاملی میسنجد، MBTI شخصیت را در قالب تیپهای مجزا طبقهبندی میکند. استفاده ترکیبی این دو ابزار میتواند درک غنیتری از الگوهای شخصیتی، بهویژه در زمینههای مشاوره شغلی و سازمانی، فراهم آورد.
آزمون16 عاملی کتل PF16 (Sixteen Personality Factors)
- موارد سنجش: شانزده عامل شخصیت اولیه و هشت عامل مرتبه دوم
- دلیل مکمل بودن: آزمون 16 عاملی کتل، با بهرهگیری از روش تحلیل عاملی اکتشافی، اطلاعات جزئیتری از جنبههای رفتاری ارائه میدهد. در ترکیب با NEO PI-R، امکان تحلیل همپوشانی و تمایز دقیقتری در ساختار شخصیت بهویژه برای پژوهشهای شخصیتی و مصاحبه های عمیق فراهم میگردد.
آزمون MMPI (Minnesota Multiphasic Personality Inventory)
- موارد سنجش: الگوهای روانآسیبشناختی، سبک دفاعی، هیجانات ناسازگار و مقیاسهای اعتبار پاسخدهی.
- دلیل مکمل بودن: NEO PI-R فاقد مقیاسهای سنجش صداقت یا آشفتگی بالینی است. استفاده ترکیبی با MMPI امکان تمایز بین ساختار شخصیتی سالم و نشانگان بالینی را فراهم میسازد، بهویژه در ارزیابیهای بالینی، پیشاستخدامی و رواندرمانی.
آزمون هوش هیجانی بار-آن (Bar-On Emotional Quotient Inventory)
- موارد سنجش: هوش هیجانی در پنج حیطه اصلی مانند خودآگاهی، تنظیم هیجانی و مهارتهای بینفردی.
- دلیل مکمل بودن: NEO PI-R بر ساختار پایدار شخصیت تمرکز دارد، در حالی که تست هوش هیجانی بار-آن توانایی فرد در مدیریت هیجانات و روابط را میسنجد. ترکیب این دو تست به تحلیل روان شناختی جامعتری در حوزهی مشاوره رهبری، توسعه فردی و آموزش هیجانی کمک میکند.
آزمون رغبت سنج شغلی تحصیلی استرانگ (Strong Interest Inventory)
- موارد سنجش: علایق شغلی و حرفهای بر اساس شش حوزه RIASEC (واقعگرا، پژوهشی، هنری، اجتماعی، متهورانه، قراردادی).
- دلیل مکمل بودن: اگرچه NEO PI-R ویژگیهای شخصیتی مرتبط با رضایت شغلی را نشان میدهد، اما تست استرانگ تمرکز مستقیم بر علاقهمندیهای شغلی دارد. استفاده همزمان این دو ابزار در راهنمایی شغلی و انتخاب مسیر تحصیلی یا شغلی بسیار مؤثر است.
آزمون استعدادیابی کلیفتون (Clifton Strengths/StrengthsFinder)
- موارد سنجش: 34 توانمندی فردی در چهار حوزه اصلی (اجرا، نفوذ، ساخت رابطه، تفکر راهبردی).
- دلیل مکمل بودن: این تست تمرکز بر شناخت و توسعهی نقاط قوت عملی دارد. همراهی آن با NEO PI-R در مداخلات توسعه رهبری، کوچینگ و ارزیابی سازمانی، شناختی همافزا از تواناییها و تیپهای شخصیتی ایجاد میکند.
این تست در عمل چگونه کار میکند؟
توضیحات اولیه
در این بخش با نمونه های واقعی، نشان می دهیم که تست چگونه در موقعیت های مختلف استفاده می شود، چه چالش هایی پیش از اجرای تست وجود دارد و چه دستاوردهای احتمالی پس از انجام تست حاصل می شود.
نمونه 1. کلینیک روانشناسی
- چالش اولیه: مراجعی با علائم اضطراب، بی ثباتی خلقی و کاهش عملکرد به کلینیک روانشناسی مراجعه کرده بود، اما تشخیص بالینی دقیق برای متخصصان امکانپذیر نبود و جای تردید داشت.
- نقش تست: تست NEO PI-R کمک کرد تا میزان بالای روانرنجوری و پایین بودن دلپذیری و وظیفهشناسی شناسایی شود که با الگوی اختلال شخصیت مرزی همخوانی داشت.
- دستاورد یا راه حل نهایی: تیم درمان با استناد به نتایج تست نئو، مسیر درمان شناختی رفتاری(CBT) با تمرکز بر تنظیم هیجانی و توسعه مهارت های بین فردی را آغاز کرد.
نمونه 2. روانشناس بالینی کودک و نوجوان
- چالش اولیه: یک روانشناس کودک و نوجوان اخیرا با مراجعهکنندهای مواجه بود که علیرغم موفقیت تحصیلی، احساس نارضایتی و بیهدف بودن داشت.
- نقش تست: NEO PI-R نشان داد که فرد نمره بالایی در گشودگی و پایینی در برونگرایی دارد، که به درک بهتر الگوی انگیزشی درونی او کمک کرد.
- دستاورد یا راه حل نهایی: تمرکز درمان به سمت معناگرایی، خودشناسی و اهداف درونی سوق داده شد تا بهترین نتیجه به دست بیاید.
نمونه 3. دبیرستان نمونه دولتی
- چالش اولیه: در یک دبیرستان، برای ارزیابی دانشآموزانی که دچار افت تحصیلی و مشکلات رفتاری بودند، داده کافی برای تمایز علل در دست نبود.
- نقش تست: اجرای تست در گروه هدف، تفاوتهای معناداری در وظیفهشناسی، روانرنجوری و دلپذیری آشکار کرد.
- دستاورد یا راه حل نهایی: مشاور مدرسه بر اساس نتایج، مداخلات فردی در حوزه خود نظم دهی، تنظیم هیجان و رفتار اجتماعی طراحی کرد.
نمونه 4. آموزشگاه ویژه کنکور
- چالش اولیه: یک آموزشگاه کنکور در شناسایی ویژگیهای شخصیتی مؤثر در موفقیت پژوهشی دانش آموزان کنکوری دچار ابهام بود.
- نقش تست: نتایج نشان داد گشودگی بالا و وظیفهشناسی متوسط تا بالا با شاخصهای پیشرفت علمی همبستگی دارد.
- دستاورد یا راه حل نهایی: مرکز از نتایج برای غربالگری متقاضیان پژوهشی و طراحی برنامههای مهارتی استفاده کرد.
نمونه 5. شرکت فعال در حوزه دیجیتال مارکتینگ
- چالش اولیه: شرکت در ارتقاء مدیران میانی دچار ناتوانی در ارزیابی شایستگیهای نرم و رفتاری شده بود.
- نقش تست: NEO PI-R به شناسایی تیپهای شخصیتی متناسب با سبک رهبری، تعارضگریزی و ظرفیتهای تعامل کمک کرد.
- دستاورد یا راه حل نهایی: این شرکت مسیرهای رشد فردی و برنامههای توسعه رهبری را مبتنی بر نتایج تست طراحی و پیاده سازی کرد.
نمونه 6. کوچ سازمانی در حوزه بهره وری
- چالش اولیه: بسیاری از مراجعان بین چند مسیر شغلی مردد بودند و چارچوب تحلیلی مشخص برای تصمیم گیری نداشتند.
- نقش تست: تست نئو به تحلیل ابعاد شخصیتی مرتبط با محیطهای شغلی کمک کرد و ترجیحات رفتاری افراد را روشن ساخت.
- دستاورد یا راه حل نهایی: فرآیند انتخاب شغل هدفمند تر و با رضایت بیشتر انجام شد و مسیر شغلی افراد با تیپ شخصیتیشان همسوتر شد.
گزارش نهایی چگونه خواهد بود؟
نتیجه و تفسیر اختصاصی ای سنج از تست نئو به شرح زیر ارائه می شود:
نمرهگذاری و تفسیر چندمحوری مبتنی بر هوش مصنوعی؛ آزمون NEO در نسخه ایسنج بر پایه الگوریتم نمرهگذاری چندمحوری طراحی شده است. خروجیها محدود به متون ایستا یا الگوهای از پیشتعریفشده نیستند، بلکه سیستم هوشمند آن قابلیت تولید هزاران پروفایل تفسیری اختصاصی را داراست. این امر موجب افزایش دقت در بازنمایی ساختار شخصیت پاسخدهنده در سطوح مختلف کاربردی میشود.
مقایسه تطبیقی با نرم ایرانی و آمریکایی؛ با توجه به وجود نرم معتبر در دو جامعه ایرانی و آمریکایی، سیستم بهگونهای طراحی شده که امکان مقایسه نتایج آزمودنی با نمونههای آماری این دو جامعه را فراهم میسازد. بدین ترتیب، هر ویژگی شخصیتی فرد در متن یک بستر فرهنگی، جمعیتی و مقایسهای تفسیر میشود.
سیستم تطابق شغل و شاغل در 14 حوزه شغلی؛ در این آزمون، ماژول تطابق شغل و شاغل بر اساس معادلات ساختاری و تحلیل ماتریسی طراحی شده و در چهارده حوزه شغلی پیادهسازی شده است. مسیر طراحی این سیستم شامل مراحل زیر بوده است:
تحلیل مفهومی شاخصهای شغلی و همپوشانی آنها با ابعاد شخصیتی
- بهرهگیری از فراتحلیل مطالعات تجربی در حوزه شخصیت شغل
- آزمون ضرایب ساختاری و روابط میان متغیرها در مدلهای علی
- اجرای مطالعات پایلوت برای ارزیابی روابط پیشنهادی
- تدوین نهایی سیستم ارزیابی مبتنی بر الگوریتم ماتریسی تطبیق ویژگی شغل
سیستم تحلیل استراتژیک توسعه فردی (مدل SWOT آلفا)؛ ماژول برنامه ریزی استراتژیک فردی در نسخه ایسنج آزمون NEO، با همکاری متخصصان روانشناسی و مدیریت توسعه یافته است. در این ماژول، نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای مبتنی بر ویژگیهای شخصیتی تحلیل شده و مطابق با الگوی استاندارد SWOT، پیشنهادهای توسعه فردی ارائه میگردد. این تحلیل از جنبههای روانسنجی و مدیریتی برخوردار بوده و برای استفاده در برنامههای توسعه منابع انسانی و کوچینگ فردی طراحی شده است.
پیشبینی وضعیت شغلی–تحصیلی بر اساس مدلهای ساختاری بینالمللی؛ با استفاده از داده های حاصل از فراتحلیل مطالعات علمی و مدلهای ساختاری معتبر در سطح جهانی، این آزمون قابلیت ارزیابی ویژگیهای شخصیتی در ارتباط با موفقیت شغلی و تحصیلی را فراهم میسازد. نتایج به صورت تفسیری ارائه شده و برای تحلیل مسیر حرفه ای و تحصیلی افراد قابل استناد است.
شناسایی زمینههای بروز اختلالات شخصیت (مبتنی بر DSM-5)؛ در نسخه پیشرفته آزمون NEO، از ترکیب مفاهیم نظری کاستا و مک کری با یافته های میدانی و راهنمای تشخیصی DSM-5، الگویی برای ارزیابی گرایش فرد به اختلالات شخصیت طراحی شده است. این بخش میتواند در ارزیابیهای بالینی، غربالگری و تدوین پروفایل روانی در مداخلات تخصصی مورد استفاده قرار گیرد.
پیش بینی زمینههای بروز مشکلات روانی–رفتاری عمومی؛ این ماژول بر مبنای تحلیل ضرایب همبستگی میان صفات شخصیتی و شاخصهای مرتبط با مسائل روانی رفتاری، به پیش بینی زمینه بروز برخی مشکلات عمومی (مانند اختلال در روابط، مدیریت هیجان و...) می پردازد. دادههای این بخش توسط روانشناسان بالینی و روان سنج تدوین شده و در بافت ارزیابیهای تخصصی قابل استناد است.
تحلیل تیپ شناسی و سطح بندی ویژگیها؛ در این بخش، صفات شخصیتی در دو قطب ساختاری ارزیابی شده و لایههای زیرین رفتار فرد تحلیل میگردند. همچنین با استفاده از نمرات بهدستآمده، تیپ شخصیتی پاسخدهنده از میان 160 تیپ ترکیبی استخراج و ارائه میشود. این اطلاعات میتوانند به عنوان مبنای تصمیم گیری در حوزههای سازمانی، مشاورهای و توسعه فردی مورد بهره برداری قرار بگیرند.
چه شرایطی برای اجرای این تست نیاز است؟
شرایط اجرای تست در محیط سازمانی
شرایط اجرا:
- اجرای تست در فضای آرام و بدون عوامل استرس زای محیط کار
- اطمینان از رضایت آگاهانه شرکت کنندگان پیش از اجرا
- اطلاعرسانی شفاف درباره محرمانه بودن نتایج
- در اختیار داشتن زمان کافی (30 تا 40 دقیقه) بدون وقفه
- عدم وابستگی اجرای تست به ارزیابی مستقیم عملکرد فعلی کارمند
الزامات ویژه:
- هماهنگی با واحد منابع انسانی برای طراحی هدفمند کاربرد تست
- رعایت ملاحظات اخلاقی در تحلیل تیپهای شخصیتی در فرآیند ارتقاء یا استخدام
- استفاده از نسخه معتبر و دارای هنجار سازمانی یا فرهنگی مشابه
- تحلیل توسط متخصص دارای صلاحیت روانسنجی یا روانشناسی سازمانی
نکات حساسیت زا:
- امکان سوگیری در پاسخها به دلیل ارزیابی رسمی یا ترس از تبعات
- تداخل بین ویژگیهای شخصیتی و فرهنگ سازمانی غالب
- سوءبرداشت از نتایج بهعنوان پیشبینی قطعی عملکرد یا شایستگی
شرایط اجرای تست در کلینیک روانشناسی
شرایط اجرا:
- انجام تست در ابتدای فرایند ارزیابی یا پس از جلسه نخست مصاحبه بالینی
- حضور روانشناس در صورت نیاز برای توضیح سؤالات یا اصلاح سوءبرداشت
- اجرای تست به صورت فردی و در فضای ایمن روانی
- اطمینان از کفایت شناختی و هیجانی مراجع برای تکمیل خودسنجی
- زمان بندی مناسب متناسب با وضعیت هیجانی و تمرکز مراجع
الزامات ویژه:
- استفاده از فرم مناسب با سطح سواد و توانایی شناختی مراجع
- تحلیل ترکیبی با سایر منابع ارزیابی (مصاحبه، تستهای بالینی دیگر)
- حفظ محرمانگی کامل در ذخیره و تحلیل دادهها
- انطباق با دستورالعملهای بالینی رسمی برای تفسیر روانپزشکی/ رواندرمانی
نکات حساسیت زا:
- تغییر در نتایج در حضور علائم شدید بالینی (مانند افسردگی یا مانیا)
- تأثیر دارو یا خستگی روانی بر دقت پاسخ دهی
- خطر سوءبرداشت مراجع از نمرات به عنوان برچسب گذاری شخصیت
شرایط اجرای تست در مدرسه یا مرکز آموزشی
شرایط اجرا:
- اجرای تست برای دانشآموزان بالای 16 سال با سطح سواد کافی
- اخذ رضایت والدین یا سرپرست قانونی در صورت نیاز
- اجرای گروهی در محیطی بدون مزاحمت و استرس امتحانی
- توضیح کامل هدف تست به دانشآموزان پیش از اجرا
- حضور ناظر متخصص در طول فرآیند برای پاسخ به سؤالات احتمالی
الزامات ویژه:
- استفاده از نسخههای دارای هنجار نوجوانان یا جوانان در کشور یا منطقه
- تحلیل نتایج در ترکیب با دادههای تحصیلی، مشاورهای یا رفتاری
- ارائه بازخورد مشروط به جلسات مشاوره آموزشی
- رعایت اصول محرمانگی دادهها در محیط آموزشی
نکات حساسیت زا:
- درک نادرست دانشآموزان از سؤالات پیچیده یا انتزاعی
- تأثیر فشار همسالان یا دیدگاه معلم بر پاسخدهی
- سوء تعبیر نتایج توسط اولیا یا کادر آموزشی بهعنوان پیشبینی سرنوشت تحصیلی
منابع و مراجع
- Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1985). The NEO Personality Inventory manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources
- Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1992a). Revised NEO Personality Inventory (NEO PI-R) and NEO Five-Factor Inventory (NEO-FFI) professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
- Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1992b). The five-factor model of personality and its relevance to personality disorders. Journal of Personality Disorders, 6(4), 343–359. https://doi.org/10.1521/pedi.1992.6.4.343
- McCrae, R. R., & Costa, P. T., Jr. (1987). Validation of the five-factor model of personality across instruments and observers. Journal of Personality and Social Psychology, 52(1), 81–90. https://doi.org/10.1037/0022-3514.52.1.81
- McCrae, R. R., Costa, P. T., & Martin, T. A. (2005). The NEO–PI–3: A more readable revised NEO Personality Inventory. Journal of Personality Assessment, 84(3), 261–270. https://doi.org/10.1207/s15327752jpa8403_05
- McCrae, R. R., & John, O. P. (1992). An introduction to the five‐factor model and its applications. Journal of Personality, 60(2), 175–215. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.1992.tb00970.x
- Sherry, S. B., Hewitt, P. L., Flett, G. L., Lee-Baggley, D. L., & Hall, P. A. (2007). Trait perfectionism and perfectionistic self-presentation in personality pathology. Personality and Individual Differences, 42(3), 477–490.
- Widiger, T. A., & Trull, T. J. (1997). Assessment of the five-factor model of personality. Journal of Personality Assessment, 68(2), 228–250.
اعتبار آزمون
اعتبار و پایایی، عناصر بنیادین در سنجش کیفیت ابزارهای روان سنجی محسوب می شوند و تضمینکننده دقت و انسجام نتایج حاصل از آزمون هستند. در ادامه، با اتکا به اصول روششناسی پژوهش و مستندات علمی معتبر، به بررسی دقیق شاخصهای روایی و پایایی تست شخصیت شناسی نئو (NEO PI-R) فرم بلند، خواهیم پرداخت و هدف آن است که از منظر علمی و کاربردی قابلیت اتکا و تفسیر پذیری این ابزار برای متخصصان روشن گردد.
مشخصات عمومی ابزار (Test Specifications)
گروه سنی هدف
طبق پژوهش های کاستا و مککری (1992، 2008)، نسخه اصلی این تست، برای افراد 18 سال به بالا طراحی و هنجاریابی شده است. بر اساس مطالعات دی فرویت و همکاران (2000) و مککری و همکاران (2005) نسخه NEO-PI-3 برای نوجوانان 12 تا 17 سال کاربرد دارد و پژوهشهای طولی تری و همکاران (2011) اعتبار آزمون را برای افراد تا 90 سال تأیید کردهاند.
نوع آزمون
- خودگزارشی (Self-Report): فرم اصلی که در بیش از 90% پژوهشها استفاده شده است.
- مشاهدهای (Observer Report): پژوهشهای مککری و همکاران (2004) و واتسون (2010) نشان دادهاند که این فرم توافق بینارزیاب خوبی (0.45 تا 0.62) دارد.
- ترکیبی: مطالعات کانلی و همکاران (2007) نشان میدهد که استفاده همزمان از هر دو فرم، اعتبار پیشبینی را تا 30% افزایش میدهد.
تعداد آیتم ها و ساختار نمره گذاری
- 240 گویه: NEO-PI-R ( 48 گویه برای هر عامل اصلی، 8 گویه برای هر زیر مقیاس)
- 60 گویه: NEO-FFI (12 گویه برای هر عامل اصلی)
- 240 گویه: NEO-PI-3 (گویه های ساده تر برای دامنه سنی گسترده تر)
- نمره گذاری: مقیاس لیکرت 5 درجه ای ( 0 تا 4)
- پژوهشهای لی و آشتون (2010) نشان دادهاند که این تعداد گویه، تعادل مناسبی بین جامعیت سنجش و زمان اجرا برقرار میکند.
مدت زمان تقریبی اجرا
- پژوهشهای زمان سنجی هوگان و همکاران (2012) نشان میدهد که برای تست NEO-PI-R/NEO-PI-3 میانگین 40 دقیقه زمان برای انجام تست نیاز است و بسته به سطح تحصیلات، سن و سواد این بازه از 30 تا 60 دقیقه متغیر خواهد بود.
- مطالعات میدانی آلیک و همکاران (2011) نشان داده که زمان اجرا در شرایط کلینیکی معمولاً 5 تا 10 دقیقه بیشتر از شرایط پژوهشی است.
روش اجرا
- کاغذی: روش اصلی استاندارد در پژوهشهای بالینی
- کامپیوتری: مطالعات مید و همکاران (2007) همبستگی بالای 0.92 بین نتایج کامپیوتری و کاغذی را نشان دادهاند.
- آنلاین: بررسیهای فراتحلیلی بوچانان (2016) نشان میدهد روایی و پایایی اجرای آنلاین قابل مقایسه با روشهای سنتی است.
- مصاحبه: در پژوهشهای بالینی ویژه (مانند بیماران با اختلالات شناختی)، روش مصاحبه ساختاریافته نیز استفاده شده است (فلدمن، 2009).
معرفی سازه نظری (Theoretical Foundation)
ریشههای نظری
آزمون NEO ریشه در نظریههای مختلف شخصیت دارد، اما اصلیترین مبنای نظری آن شامل:
- نظریه صفات آلپورت: گوردون آلپورت معتقد بود صفات، واحدهای اصلی شخصیت هستند که رفتار را در طول زمان قابل پیشبینی میکنند.
- نظریههای عاملی کتل و آیزنک: ریموند کتل و هانس آیزنک با استفاده از تحلیل عاملی، ساختارهای بنیادی شخصیت را شناسایی کردند که بعدها الهامبخش کار کاستا و مککری شد.
- فرضیه لغوی: این فرضیه که توسط فرانسیس گالتون مطرح شد و توسط گلدبرگ توسعه یافت، بیان میکند صفات مهم شخصیتی در زبان روزمره کدگذاری شدهاند.
مفروضات نظری اصلی
- واقعگرایی صفات: صفات شخصیتی واقعیتهای روانشناختی هستند، نه صرفاً ساختهای انتزاعی.
- ثبات زمانی: این پنج بُعد در طول زندگی بزرگسالی نسبتاً پایدار میمانند، هرچند تغییرات تدریجی امکانپذیر است.
- جهان شمولی ساختاری: پنج عامل اصلی در تمام فرهنگها قابل شناسایی هستند، اگرچه تظاهرات فرهنگی آنها میتواند متفاوت باشد.
- زمینههای زیستی: هر عامل دارای پایههای زیستی-عصبی است که وراثتپذیری نسبی آنها را توجیه میکند.
- تعامل شخص-محیط: صفات شخصیتی هم بر محیط تأثیر میگذارند و هم از آن تأثیر میپذیرند، که این امر مسیرهای تحولی مختلف را شکل میدهد.
- پیوستاری بودن: صفات شخصیتی به صورت طیفهای پیوسته هستند، نه طبقههای مجزا.
- سلسله مراتبی بودن: شخصیت در سطوح مختلف انتزاع (از صفات کلی تا رفتارهای خاص) سازماندهی شده است.
این مبانی نظری، چارچوب مفهومی آزمون NEO را شکل میدهند و پایههای علمی برای ارزیابی و تفسیر ابعاد پنجگانه شخصیت و زیرمقیاسهای آن را فراهم میآورند.
سوابق پژوهشی ابزار (Research Background)
تاریخچه توسعه
- دهه 1970: توسعه اولیه مدل سهعاملی NEO-I (روانرنجوری، برونگرایی، گشودگی به تجربه)
- دهه 1980: افزودن دو عامل توافقپذیری و وظیفهشناسی
- 1992: انتشار نسخه بازبینیشده NEO PI-R با 5 عامل اصلی و 30 زیرمقیاس
- 2005: ارائه NEO PI-3 با زبان سادهتر برای نوجوانان و افراد با سطح سواد پایینتر
- 2013: تیموتی جاج و همکاران، مدل بهروزشده با چارچوب سازمانی 6-2-1 را توسعه دادند
آزمون های مرتبط و نسخه های دیگر
- NEO-PI-R: نسخه بلند اصلی با 240 گویه (5 عامل اصلی × 6 زیرمقیاس × 8 گویه)
- NEO-FFI: نسخه کوتاه 60 گویهای برای سنجش 5 عامل اصلی بدون زیرمقیاسها
- NEO-PI-3: نسخه بهروزشده با اصلاح برخی گویهها برای سطوح سواد پایینتر
- NEO FFI-R: نسخه تجدیدنظرشده فرم کوتاه
- NEO-PI-R Observer Form: فرم مشاهدهای برای تکمیل توسط فرد آشنا با آزمودنی
- NEO-PI-R Adolescent Form: نسخه تطبیقیافته برای نوجوانان 12 تا 17 سال
کشور/دانشگاه توسعهدهنده
کشور: ایالات متحده آمریکا
مؤسسات مرتبط:
- مؤسسه ملی سلامت روان (National Institute of Mental Health; NIMH)
- مؤسسه ملی سالمندی (National Institute on Aging; NIA)
- بخشی از مؤسسات ملی سلامت (National Institutes of Health; NIH)
ناشر رسمی: Psychological Assessment Resources) PAR Inc)
مهمترین مطالعات معتبر داخلی و خارجی
مطالعات خارجی:
- مطالعه مککری و همکاران (2005) روی دادههای 51 فرهنگ مختلف که همارزی بینفرهنگی پنج عامل و زیرمقیاسها را تأیید کرد
- پژوهش چرچ و همکاران (2011) درباره سازگاری درونی زیرمقیاسها با ضرایب آلفای 0.24 تا 0.82
- مطالعات بینفرهنگی تطبیقی در کشورهای چین، استونی، فنلاند، فیلیپین، فرانسه، آلمان، هند، پرتغال، روسیه، کره جنوبی، ترکیه، ویتنام و زیمبابوه
- پژوهش پیدمونت و براگانزا (2015) در هند که نشان داد NEO PI-3 در مقایسه با NEO PI-R همبستگی آیتم/کل و پایایی بازآزمایی بهتری دارد.
مطالعات داخلی (ایران):
- هنجاریابی توسط گروسی فرشی (1380)
- مطالعات هنجاریابی حقشناس (1386)
- پژوهشهای دانشگاهی که ویژگیهای روانسنجی مطلوبی را گزارش کردهاند
ترجمه ها و تطبیق فرهنگی
- زبان اصلی: انگلیسی آمریکایی
- طراحان اصلی: پاول کاستا (Paul Costa) و رابرت مککری (Robert McCrae)
- ترجمهها: بر اساس بررسی مککری و همکاران (2019)، این آزمون به بیش از 40 زبان ترجمه شده است.
- پژوهشهای بینفرهنگی (آلیک و همکاران، 2017) نشان دادهاند که ساختار پنجعاملی در اکثر زبانها پایدار است.
- مطالعات روایی ترجمهها در زبانهای آسیایی (چینی، ژاپنی، کرهای) روایی سازه 0.84 تا 0.91 را نشان دادهاند.
- نسخه فارسی توسط گروسی فرشی (1380) و حقشناس (1386) با روایی و پایایی مناسب هنجاریابی شده است.
فرآیند ترجمه استاندارد:
- ترجمه مستقیم و معکوس (back-translation)
- تطبیق زبانی و مفهومی گویهها
- تحلیل عاملی تأییدی برای حفظ ساختار پنجعاملی
- ارزیابی روایی ملاکی و همگرا با سایر ابزارهای معتبر
چالشهای تطبیق فرهنگی:
- نیاز به اصلاح برخی گویهها (بهویژه در مقیاس گشودگی به تجربه) در بافتهای فرهنگی غیرغربی
- مشاهده تفاوتهایی در بارهای عاملی در برخی کشورها
- تفاوت عملکرد آیتمها (DIF) در 40% تا 50% مقایسهها بین کشورهای آمریکا، فیلیپین و مکزیک
- چالشهای بیشتر در کشورهای آفریقایی
وضعیت هنجاری در ایران
- ترجمههای فارسی: توسط محققان دانشگاهی صورت گرفته است.
- هنجاریابی اصلی: توسط گروسی فرشی (1380) انجام شده است.
- مطالعات تکمیلی: حقشناس (1386) نیز مطالعات هنجاریابی را انجام داده است.
- ویژگیهای روانسنجی: پژوهشهای داخلی، روایی و پایایی مطلوبی را گزارش کردهاند.
- کاربرد: در حوزههای پژوهشی، دانشگاهی و بالینی مورد استفاده قرار میگیرد.
- دسترسی: نسخههای آنلاین فارسی در سایتهایی مانند ایسنج در دسترس است.
انواع روایی (Validity)
روایی محتوایی (Content Validity)
آزمون NEO-PI-R با تکیه بر نظریه پنجعاملی شخصیت و طراحی منظم 5 عامل و 30 زیرمقیاس، از روایی محتوای بالایی برخوردار است؛ زیرا آیتمها به طور هدفمند و ساختاریافته، تمامی جنبههای اصلی شخصیت را پوشش میدهند.
روایی صوری/ ظاهری (Face Validity)
در آزمون NEO-PI-R، به دلیل تدوین آیتمها بر اساس نظریه پنجعاملی و استفاده از زبان روشن و معنادار، روایی صوری در سطح بالایی قرار دارد. این ویژگی موجب میشود پاسخدهندگان آیتمها را مرتبط با ابعاد شخصیتی خود درک کنند، حتی پیش از تحلیلهای آماری.
روایی عاملی (Factorial Validity)
یکی از شواهد کلیدی در تأیید کیفیت روانسنجی آزمون NEO-PI-R، روایی عاملی آن است. ساختار پنجعاملی شخصیت که مبنای نظری آزمون را تشکیل میدهد، در مطالعات متعدد با تحلیل عاملی تأییدی و اکتشافی بازسازی شده است. این ساختار در گروههای جمعیتی متنوع شامل کودکان، بزرگسالان، زنان، مردان و اقوام مختلف (مانند سیاهپوستان و سفیدپوستان آمریکایی) حفظ شده و ضرایب تطابق عاملی بهطور معناداری بالا گزارش شدهاند. این نتایج مؤید آناند که ابعاد آزمون با سازههای نظری بهدرستی همراستا هستند.
روایی سازه بین فرهنگی (cross-culturalconstruct)
روایی سازه بینفرهنگی آزمون NEO-PI-R از طریق مطالعات گستردهای در فرهنگها و زبانهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در یک پروژه بینالمللی که آزمون به بیش از 20 زبان ترجمه و در 50 کشور اجرا شد، از میان 250 ضریب تطابق عاملی، 236 مورد (94.4٪) بالاتر از 0.85 گزارش شدند. این یافتهها نشان میدهند که ساختار شخصیتی آزمون در بافتهای فرهنگی گوناگون قابل تعمیم است. انحرافات اندک در برخی کشورها عمدتاً به عواملی مانند پاسخدهی در زبان دوم و کیفیت پایین دادهها نسبت داده شدهاند، نه به ضعف در ساختار آزمون.
روایی همگرا (Convergent Validity)
نشان میدهد که سازههای مشابه در دو آزمون مختلف با یکدیگر همبستگی بالا دارند:
- زیباییشناسی (NEO) با تیپ هنری در تست رغبت سنج هالند r = 0.56
- ایدهها (Ideas) با تیپ تحقیقی در تست رغبت سنج هالند r = 0.43
- ملاطفت (Tender-mindedness) با تیپ اجتماعی در تست رغبت سنج هالند r = 0.36
- گشودگی به تجربه با شاخص SN در (MBTI)
- برونگرایی با شاخص EI در (MBTI)
- توافقپذیری با شاخص TF در (MBTI)
- وظیفهشناسی با شاخص JP در (MBTI)
روایی واگرا/افتراقی (Discriminant Validity)
درونگرایی (MBTI) با صمیمیت (Warmth) و معاشرتپذیری (Gregariousness) در NEO به ترتیب همبستگی -0.61 و -0.59 دارند (همبستگی منفی قوی).
روایی ملاکی (Criterion Validity)
مطالعات متعددی نیز به بررسی روایی ملاکی آزمون پرداختهاند.
از جمله: کانارد(2005) نشان داد که وظیفهشناسی (Conscientiousness) پیشبینیکنندهای قویتر برای معدل دانشگاهی نسبت به نمره SAT است. در مطالعهای در سویا (اسپانیا)، نوروتیسیزم با خستگی هیجانی و موافقت با احساس موفقیت شخصی معلمان رابطه داشت. کوروکوندا (2007) دریافت که روانرنجوری با اضطراب رایانه رابطه مثبت دارد، در حالیکه گشودگی به تجربه و توافقپذیری با آن رابطه منفی داشتند. همچنین، ویژگیهایی مانند وظیفهشناسی و ثبات هیجانی میتوانند پیشبینیکنندههای خوبی برای عملکرد شغلی باشند.
روایی همزمان (Concurrent Validity)
مقیاسهای آزمون NEO با ابزارهای روانسنجی معتبر مانند MMPI، MCMI، PAI و BPI همبستگی معنادار نشان دادهاند که نشاندهنده توان آزمون در ارزیابی سازههای مشابه در زمان واحد است.
روایی پیش بین (Predictive Validity)
آزمون NEO-PI-R توانسته متغیرهایی نظیر علاقهمندیهای شغلی، تحول ایگو، سبک دلبستگی، تشخیص اختلالات شخصیت، سلامت روان و موفقیت شغلی را بهطور مؤثر پیشبینی کند، بهویژه از طریق ابعاد وظیفهشناسی و روانرنجوری.
روایی همگرا بین نفر (Cross-observer validity)
توافق بین خودگزارشی و ارزیابی دیگران بهعنوان نشانهای مهم از اعتبار آزمون تلقی میشود. در نسخه NEO-PI-3، همبستگی بین خود و دیگران برای ابعاد اصلی بین 0.56 تا 0.67 گزارش شده است. طبق نظر (بگبی، 1998) در بیماران افسرده و همچنین در بیماران روانپزشکی چینی (یانگ و همکاران، 1990)، همبستگیهایی بین 0.32 تا 0.51 مشاهده شده است. در ارزیابیهای گروهدرمانی نیز، توافق میان گزارش خود افراد و ارزیابی سایر اعضا به طور متوسط در حد مطلوب بوده است.
انواع پایایی (Reliability)
پایایی همسانی درونی (Internal Consistency Reliability)
ضرایب آلفای کرونباخ برای پنج عامل اصلی در مطالعات مختلف معمولاً در بازه 0.86 تا 0.95 گزارش شدهاند.
ضرایب آلفای کرونباخ بهترتیب برای روانرنجورخویی (N)، برونگرایی (E)، گشودگی به تجربه (O)، توافقپذیری (A)، و وظیفهشناسی (C) بهترتیب 0.92، 0.89، 0.87، 0.86 و 0.90 گزارش شدند.
در نسخه NEO PI-3 نیز ضرایب بین 0.89 تا 0.93 بودهاند.
همچنین، مقادیر آلفای کرونباخ در فرم خودگزارشی (S) و برای فرم ارزیابی توسط دیگران (R) به ترتیب به شرح زیر است:
- وجدانی بودن: 0.91 سازش پذیری: 0.90 برون گرایی: 0.89 روان رنجورخویی: 0.92 گشودگی به تجربه: 0.88
- وجدانی بودن: 0.93 سازش پذیری: 0.93 برون گرایی: 0.90 روان رنجورخویی: 0.93 گشودگی به تجربه: 0.88
نتایج مطالعات در مورد زیرمقیاسها (Facets) که معمولاً شامل 8 سؤال هستند، پایاییهای متغیرتری را نشان دادند؛ برای نمونه در بزرگسالان، ضرایب بین 0.51 تا 0.86 و میانگین 0.75 برای فرم S و 0.78 برای فرم R گزارش شده است. در نوجوانان، این دامنه بین 0.44 تا 0.84 و میانگین حدود 0.73–0.75 بود.
پایایی بازآزمایی (Test–Retest Reliability)
آزمون NEO از نظر پایایی آزمون-بازآزمایی چه در کوتاهمدت و چه در بلندمدت عملکرد بسیار مطلوبی دارد، بهطوریکه ضرایب آن برای عوامل اصلی در بازه های زمانی مختلف بین 0.81 تا 0.93 گزارش شدهاند.
مطالعات بینالمللی نیز پایداری این ضرایب را در فرهنگها و زبانهای گوناگون تأیید کردهاند. با این حال، اطلاعات مربوط به خرده مقیاسها محدودتر است و در برخی نمونههای بالینی، به دلیل مداخلات درمانی، تعمیم نتایج نیازمند احتیاط است.
خلأهای پژوهشی و محدودیتهای علمی
- محدودیتهای گزارششده؛ برخی زیرمقیاسها پایایی پایین دارند و آزمون در برابر سوگیری اجتماعی مقاوم نیست؛ ساختار عاملی در همه فرهنگها پایدار نیست.
- گروههای کمتر بررسیشده؛ کودکان، سالمندان با اختلال شناختی، بیماران روانپزشکی شدید و اقلیتهای زبانی کمتر در پژوهشها لحاظ شدهاند.
- محدودیت فرهنگی و زبانی؛ اکثر مطالعات غربمحورند؛ ترجمه، زبان دوم و سطح سواد میتوانند بر دقت پاسخها اثر بگذارند.
- کمبود شواهد آماری پیشرفته؛ بسیاری از یافتهها بدون بهرهگیری کافی از روشهای آماری پیشرفته گزارش شدهاند.
- پیشنهادهایی برای آینده؛ پژوهش درباره جهانیبودن ساختار پنجعاملی، اثر ژنتیک و محیط، و مقایسه با مدلهای دیگر پیشنهاد میشود.
- سؤالات بی پاسخ؛ پرسشهایی درباره عمومیت ساختار، تشخیص افتراقی بالینی، و کارایی نسخههای دیجیتال همچنان باز هستند.
منابع و مراجع
- جوشن لو، محسن، دائمی، فاطمه، بخشی، علی، ناظمی، سبا، و غفاری، زهرا. (1389). ساختار عاملی نسخه تجدیدنظر شده فارسی پرسش نامه شخصیتی نئو در ایران. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)، 16(3 (پیاپی 62) (همراه با چکیده مقالات دهمین همایش پیاپی سالیانه انجمن علمی روانپزشکی ایران))، 220-230.
- حقشناس، حسن. (1378). هنجاریابی آزمون شخصیتی نئو (فرم تجدیدنظر شده). نشریه روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 4(16)، بهار.
- گروسی فرشی، میرتقی، مهریار، امیرهوشنگ، و قاضی طباطبایی، سیدمحمود. (1380). کاربرد آزمون جدید شخصیتی نئو (NEO) و بررسی تحلیل ویژگی ها و ساختار عاملی آن در بین دانشجویان دانشگاه های ایران . علوم انسانی الزهرا، 11(39)، 173-198.
- نیسی، پریناز،1395،بررسی روایی و پایایی پرسشنامه شخصیتی نیو دربین دانشجویان دانشگاه های منتخب شهر تهران،کنگره ملی توانمندسازی جامعه در حوزه مشاوره، خانواده و تعلیم و تربیت اسلامی،تهران،680592.
- Angleitner, A., & Ostendorf, F. (2000, July). The FFM: A comparison of German speaking countries (Austria, Former East and West Germany, and Switzerland). Paper presented at the XXVIIth International Congress of Psychology, Stockholm, Sweden.
- Appa Rao Korukonda. (2007). Differences that do matter: A dialectic analysis of individual characteristics and personality dimensions contributing to computer anxiety. Computers in Human Behavior, 23(4), 1921–1942. https://doi.org/10.1016/j.chb.2006.02.003
- Brent, W. R., Walton, K. E., & Viechtbauer, W. (2006). Patterns of mean-level change in personality traits across the life course: A meta-analysis of longitudinal studies. Psychological Bulletin, 132(1), 1–25. https://doi.org/10.1037/0033-2909.132.1.1
- Cano-García, F. J., Padilla-Muñoz, E. M., & Carrasco-Ortiz, M. Á. (2005). Personality and contextual variables in teacher burnout. Personality and Individual Differences, 38(4), 929–940. https://doi.org/10.1016/j.paid.2004.06.018
- Church, A. T., & Katigbak, M. S. (2002). Indigenization of psychology in the Philippines. International Journal of Psychology, 37(3), 129–148. https://doi.org/10.1080/0020759014300031
- Conard, M. A. (2006). Aptitude is not enough: How personality and behavior predict academic performance. Journal of Research in Personality, 40(3), 339–346. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2004.10.003
- Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1992b). The five-factor model of personality and its relevance to personality disorders. Journal of Personality Disorders, 6, 343–359.
- Costa, P. T., Jr., & McCrae, R. R. (2006). Age changes in personality and their origins: Comment on Roberts, Walton, and Viechtbauer (2006). Psychological Bulletin, 132(1), 26–28. https://doi.org/10.1037/0033-2909.132.1.26
- Gülgöz, S. (2002). Five-Factor Model and NEO PI-R in Turkey. In McCrae, R. R., & Allik, J. (Eds.), The Five-Factor model of personality across cultures (pp. 175–196). New York, NY: Kluwer Academic Publisher.
- Katigbak, M. S., Church, A. T., Guanzon-Lapeña, M. A., Carlota, A. J., & Del Pilar, G. H. (2002). Are indigenous personality dimensions culture specific? Philippine inventories and the five-factor model. Journal of Personality and Social Psychology, 82(1), 89–101. https://doi.org/10.1037/0022-3514.82.1.89
- Leininger, A. (2002). Vietnamese American personality and acculturation: An exploration between personality traits and cultural goals. In McCrae, R. R., & Allik, J. (Eds.), The Five-Factor model of personality across cultures (pp. 197–227). New York, NY: Kluwer Academic Publisher.
- Lima, M. P. (2002). Personality and culture: The Portuguese case. In McCrae, R. R., & Allik, J. (Eds.), The Five-Factor model of personality across cultures (pp. 249–260). New York, NY: Kluwer Academic Publisher.
- Lodhi, P. H., Deo, S., & Belhekar, V. M. (2002). The Five-Factor model of personality in Indian context: Measurement and correlates. In McCrae, R. R., & Allik, J. (Eds.), The Five-Factor model of personality across cultures (pp. 227–248). New York, NY: Kluwer Academic Publisher.
- Martin, T. A., Oryol, V. E., Rukavishnikov, A. A., & Senin, I. G. (2000, July). Applications of the Russian NEO PI-R. Paper presented at the XXVIIth International Congress of Psychology, Stockholm, Sweden.
- McCrae, R. R. (2001). Trait psychology and culture: Exploring intercultural comparisons. Journal of Personality, 69(6), 819–846.
- McCrae, R. R., & Allik, J. (Eds.). (2002). The Five-Factor model of personality across cultures. New York, NY: Kluwer Academic Publisher.
- McCrae, R. R., & Costa, P. T., Jr. (1983). Social desirability scales: More substance than style. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 51, 882–888.
- McCrae, R. R., & Costa, P. T. (1983). Joint factors in self-reports and ratings: Neuroticism, extraversion and openness to experience. Personality and Individual Differences, 4(3), 245–255. https://doi.org/10.1016/0191-8869(83)90146-0
- McCrae, R. R., & Costa, P. T., Jr. (2010). NEO Inventories: Professional manual. Lutz, FL: Psychological Assessment Resources, Inc.
- McCrae, R. R., Costa, P. T., & Yik, M. S. M. (1996). Universal aspects of Chinese personality structure. In M. H. Bond (Ed.), The handbook of Chinese psychology (pp. 189–207). Hong Kong: Oxford University Press.
- McCrae, R. R., Costa, P. T., Jr., Del Pilar, G. H., Rolland, J. P., & Parker, W. D. (1998). Cross-cultural assessment of the five-factor model: The revised NEO Personality Inventory. Journal of Cross-Cultural Psychology, 29, 171–188. https://doi.org/10.1177/0022022198291009
- McCrae, R. R., Costa, P. T., Jr., Pedroso De Lima, M. P., Simões, A., Ostendorf, F., Angleitner, A., Marusić, I., Bratko, D., Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Chae, J. H., & Piedmont, R. L. (1999). Age differences in personality across the adult life span: Parallels in five cultures. Developmental Psychology, 35(2), 466–477. https://doi.org/10.1037/0012-1649.35.2.466
- McCrae, R. R., Kurtz, J. E., Yamagata, S., & Terracciano, A. (2011). Internal consistency, retest reliability, and their implications for personality scale validity. Personality and Social Psychology Review, 15(1), 28–50. https://doi.org/10.1177/1088868310366253
- McCrae, R. R., & Terracciano, A. (2005). Personality profiles of cultures: Aggregate personality traits. Journal of Personality and Social Psychology, 89(3), 407–425. https://doi.org/10.1037/0022-3514.89.3.407
- Piedmont, R. L., & Chae, J. H. (1997). Cross-cultural generalizability of the five-factor model of personality: Development and validation of the NEO PI-R for Koreans. Journal of Cross-Cultural Psychology, 28(2), 131–155. https://doi.org/10.1177/0022022197282001
- Piedmont, R. L., Bain, E., McCrae, R. R., & Costa, P. T., Jr. (2002). The applicability of Five Factor Model in sub-Saharan culture: The NEO PI-R in Shona. In McCrae, R. R., & Allik, J. (Eds.), The Five-Factor model of personality across cultures (pp. 155–174). New York, NY: Kluwer Academic Publisher.
- Piedmont, R. L., & Braganza, D. J. (2015). Psychometric evaluation of responses to the NEO PI-3 in a multi-ethnic sample of adults in India. Psychological Assessment, 27(4), 1253–1263. https://doi.org/10.1037/pas0000135
- Pulver, A., Allik, J., Pulkkinen, L., & Hämäläinen, M. (1995). The Big Five Personality Inventory in two non-Indo-European languages. European Journal of Personality, 9(2), 109–124. https://doi.org/10.1002/per.2410090205
- Rolland, J. P. (2000, July). Cross-cultural validity of the five factor model of personality. Paper presented at the XXVIIth International Congress of Psychology, Stockholm, Sweden.
- Sherry, S. B., Hewitt, P. L., Flett, G. L., Lee-Baggley, D. L., & Hall, P. A. (2007). Trait perfectionism and perfectionistic self-presentation in personality pathology. Personality and Individual Differences, 42(3), 477–490.
- Terracciano, A., Abdel-Khalek, A. M., Adám, N., Adamovová, L., Ahn, C. K., Ahn, H. N., ... & Ghayur, M. A. (2005). National character does not reflect mean personality trait levels in 49 cultures. Science, 310(5745), 96–100. https://doi.org/10.1126/science.1117199
- Yik, M. S. M., & Bond, M. H. (1993). Exploring the dimensions of Chinese person perception with indigenous and imported constructs: Creating a culturally balanced scale. International Journal of Psychology, 28, 75–95.
قیمت گذاری
تستهای شخصیتشناسی ابزارهای ارزشمندی هستند که به افراد کمک میکنند تا درک بهتری از ویژگیهای شخصیتی، رفتارها و الگوهای فکری خود به دست آورند.
تفاوت نسخه ساده و پیشرفته:
کاربرد تست
در ادامه فهرستی علمی، دقیق و مستند از کاربرد های تخصصی تست شخصیت نئو (PI-R) بر اساس منابع علمی و راهنمای رسمی تست، ارائه می شود:
تست های مرتبط
چنانچه مایلید شرکت یا سازمان خود را سنجیده توسعه دهید و کاربران خود را در مسیر رشد فردی و گروهی قرار دهید می توانید از پلتفرم سازمانی ما استفاده کنید و خدمات آن را به کارمندان خود اختصاص دهید
سوالات متدوال
تست شخصیت نئو دقیقاً چه چیزی را ارزیابی میکند؟
این تست پنج عامل اصلی شخصیت شامل روانرنجورخویی، برونگرایی، گشودگی به تجربه، توافقپذیری و وظیفهشناسی را ارزیابی میکند. این پنج عامل، بر اساس پژوهشهای گسترده بینالمللی، معتبرترین و فراگیرترین مدل برای شناخت و تحلیل جامع ویژگیهای شخصیتی در حوزههای مختلف بالینی، شغلی و آموزشی است.
آیا این تست از نظر علمی معتبر است؟
بله، تست شخصیت نئو (NEO PI-R) دارای روایی و پایایی علمی بالایی بوده و بر پایه مدل پنج عامل بزرگ (Big Five) طراحی شده است. این ابزار در سطح بینالمللی توسط انجمن روانشناسی آمریکا (APA) و مراکز معتبر دیگری مانند Buros تأیید شده و نتایج آن در پژوهشهای متعدد روانشناختی در سراسر دنیا به اثبات رسیده است.
این تست برای چه افرادی مناسب است؟
تست نئو برای بزرگسالان (18 سال به بالا) در موقعیتهای مختلفی از جمله ارزیابیهای بالینی و رواندرمانی، استخدام و توسعه شغلی در سازمانها، مشاوره تحصیلی و شغلی، مشاوره پیش از ازدواج و پژوهشهای علمی کاربرد دارد. نسخه نوجوانان آن (NEO-PI-3) نیز برای افراد 12 تا 17 سال قابل استفاده است.
آیا می توان از این تست در مدارس و سازمان ها استفاده کرد؟
بله، تست نئو بهطور گسترده در مدارس برای مشاوره تحصیلی و هدایت دانشآموزان، و در سازمانها برای انتخاب، استخدام، توسعه فردی و سازمانی و تحلیل سازگاری تیمها به کار گرفته میشود. پژوهشها نشان دادهاند که استفاده از این ابزار میتواند در تصمیم گیریهای مؤثر آموزشی و سازمانی بسیار مفید باشد.
چگونه می شود به نتایج تست اعتماد کرد؟
نتایج این تست مبتنی بر تحلیل دقیق روانسنجی است که بارها در پژوهشهای علمی تأیید شده است. این ابزار دارای شاخصهای آماری بسیار خوبی برای پایایی و روایی است و نتایج آن در مقایسه با ابزارهای مشابه از ثبات بالایی برخوردار است. همچنین تفسیر نتایج توسط متخصصان آموزشدیده انجام میشود که اعتبار نتایج را افزایش میدهد.
آیا این تست نسخه بومی یا هنجار شده ایرانی دارد؟
بله، فرم بلند تست شخصیت نئو در ایران توسط پژوهشگران مختلفی هنجاریابی شده و نتایج آن در مطالعات علمی داخلی تأیید شده است. نسخه ایرانی این تست به زبان فارسی ترجمه شده و به صورت معتبر در پژوهشهای داخلی و مراکز معتبر روانشناختی استفاده میشود.
تفسیر نتایج تست به چه صورت است؟
تفسیر تست نئو به دو صورت خلاصه و تفصیلی انجام میشود؛ در تفسیر خلاصه به پنج عامل اصلی شخصیت اشاره شده و وضعیت کلی فرد مشخص میشود. تفسیر تفصیلی علاوه بر پنج عامل اصلی، 30 زیرمقیاس جزئیتر را نیز بررسی کرده و اطلاعات جامع و عمیقی را درباره ویژگیهای شخصیتی فرد و کاربردهای آن در زندگی شخصی و حرفه ای ارائه می دهد.
انجام این تست چقدر زمان می برد؟
فرم بلند تست شخصیت نئو شامل 240 سؤال است که پاسخ به آن معمولاً حدود 35 تا 45 دقیقه زمان می برد. همچنین نسخه کوتاه تر آن به نام NEO-FFI دارای 60 سؤال بوده و تکمیل آن حدود 10 تا 15 دقیقه طول میکشد.