تست طرحواره ‌های ناسازگار یانگ (YEMSQ) یک ابزار روان ‌سنجی تخصصی است که برای شناسایی الگوهای ناسازگار شناختی و هیجانی شکل ‌گرفته در دوران کودکی طراحی شده است. این طرحواره‌ ها، باور های عمیق و ناپایداری هستند که در پاسخ به نیازهای ارضا‌ نشده اولیه شکل می‌ گیرند و در بزرگسالی موجب بروز مشکلات پایدار در روابط، هیجانات و رفتار فرد می‌شوند. تست طرحواره های ناسازگار اولیه با ارزیابی 18 طرحواره اصلی، به متخصصان کمک می ‌کند تا ساختار های زیربنایی اختلالات شخصیت و مشکلات هیجانی مزمن را شناسایی و در مداخلات درمانی هدفمند استفاده کنند.

معرفی تست

تاریخچه

تست طرحواره‌ های ناسازگار اولیه  (YEMSQ)، توسط جفری یانگ، روان‌ درمانگر شناختی، طراحی شد. این ابزار نخستین ‌بار در اوایل دهه 1990 معرفی گردید و در چارچوب نظریه طرحواره درمانی توسعه یافت. یانگ پیش ‌تر در دانشگاه کلمبیا آموزش دیده و با همکاری آرون بک، پایه‌ گذار درمان شناختی، تجربیات بالینی گسترده‌ای در حوزه اختلالات شخصیت داشت.

این آزمون از زمان معرفی اولیه تاکنون چندین نسخه اصلاح ‌شده، داشته است؛ از جمله فرم کوتاه (YMSQ-SF) و نسخه‌ های به ‌روز رسانی ‌شده برای سنجش دقیق ‌تر 18 طرحواره در پنج حوزه اصلی؛ ویرایش سوم فرم کوتاه (YMSQ-S3) که در سال 2014 منتشر شد، به ‌عنوان نسخه استاندارد فعلی شناخته می ‌شود و در پژوهش ‌های متعددی مورد بررسی روان ‌سنجی قرار گرفته است.

هدف

هدف اصلی از طراحی تست طرحواره های ناسازگار اولیه، شناسایی طرحواره‌ های ناسازگار اولیه در بزرگسالان است؛ الگوهای عمیق و ناپایدار شناختی هیجانی که معمولا در دوران کودکی شکل می ‌گیرند و در طول زندگی بر ادراک، روابط و سبک مقابله ‌ای فرد تأثیر می‌گذارند. این ابزار به متخصصان کمک می‌کند تا نیاز های ارضا ‌نشده اولیه و ریشه ‌های روانشناختی مشکلات مزمن را ارزیابی و درمان‌ هدفمند تری را طراحی کنند.

ساختار آزمون

تعداد سؤال‌ ها و زمان اجرا

نسخه بلند تست طرحواره‌ های ناسازگار یانگ  شامل 232 سؤال است و بر اساس راهنمای رسمی، این آزمون معمولا در 30 تا 45 دقیقه تکمیل می ‌شود.

مقیاس‌ ها و زیرمقیاس‌ ها

تست طرحواره های ناسازگار اولیه، شامل 18 طرحواره ناسازگار اولیه است که در قالب 5 حوزه مفهومی سازمان یافته ‌اند. در ادامه، ساختار هر حوزه و طرحواره‌ های آن به همراه توضیح علمی مختصر ارائه می‌ شود:

حوزه اول: گسست و طرد  (Disconnection and Rejection)؛ این حوزه زمانی شکل می ‌گیرد که نیازهای بنیادین کودک برای دلبستگی ایمن، ثبات هیجانی، محبت، همدلی و تعلق‌ پذیری به‌ درستی ارضا نمی ‌شوند. کودکانی که در محیط‌های بی‌ ثبات، طرد کننده، سوءاستفاده ‌گر یا فاقد محبت رشد می‌کنند، معمولاً دچار طرحواره‌هایی در این حوزه می‌ شوند.

• رهاشدگی/ بی‌ثباتی   (Abandonment)؛ نگرانی مداوم از ترک شدن توسط افراد مهم.
• بی‌اعتمادی/ بدرفتاری  (Mistrust/Abuse)؛ انتظار آسیب دیدن یا تحقیر شدن از سوی دیگران.
• محرومیت هیجانی  (Emotional Deprivation)؛ باور به عدم دریافت همدلی، مراقبت یا حمایت کافی.
• نقص/ شرم  (Defectiveness/Shame)؛ احساس بی ‌ارزشی، داشتن عیب و نقص و خجالت از خود.
• انزوای اجتماعی/ بیگانگی  (Social Isolation/Alienation)؛ احساس طرد، متفاوت بودن و ناتوانی در احساس تعلق به دیگران.

حوزه دوم: خودگردانی و عملکرد مختل  (Impaired Autonomy and Performance)؛ این حوزه از طرحواره‌ ها زمانی رشد می‌کند که استقلال کودک سرکوب شده یا فرصت ‌های کافی برای کسب صلاحیت و خودکارآمدی در او فراهم نشده است. در نتیجه، فرد در بزرگسالی احساس ناتوانی، وابستگی، یا آسیب‌ پذیری بیش از حد نسبت به تهدید های بیرونی دارد.

• وابستگی/ بی‌ کفایتی  (Dependence/Incompetence)؛ باور به ناتوانی در تصمیم‌ گیری یا انجام امور مستقل.
• آسیب ‌پذیری نسبت به ضرر یا بیماری  (Vulnerability to Harm or Illness)؛ ترس از فاجعه ‌های قریب ‌الوقوع یا بیماری.
• خود تحمیل ‌گری/ گرفتار شدگی  (Enmeshment/Undeveloped Self)؛ مرزهای ضعیف و درهم ‌تنیدگی افراطی با افراد نزدیک.
• شکست (Failure)؛ باور به ناتوانی بنیادین در موفقیت یا کفایت در مقایسه با دیگران.

حوزه سوم: محدودیت ‌های مختل  (Impaired Limits)؛ این حوزه معمولاً در کودکانی شکل می ‌گیرد که والدین یا مراقبان آن‌ها در ایجاد حد و مرزهای واقع ‌بینانه، تأخیر در ارضای خواسته ‌ها و مسئولیت ‌پذیری ناتوان بوده ‌اند. نتیجه این وضعیت، فقدان خویشتن‌ داری، تحمل پایین ناامیدی یا احساس استحقاق افراطی در بزرگسالی است.

• استحقاق/ بزرگ‌ منشی (Entitlement/Grandiosity): احساس برتری، اولویت داشتن نسبت به دیگران یا مجاز بودن به اجرای قوانین متفاوت.
• خویشتن ‌داری/ خود انضباطی ناکافی (Insufficient Self-Control/Self-Discipline)؛  ناتوانی در تحمل ناامیدی، کنترل تکانه‌ ها یا پیگیری اهداف بلندمدت.

حوزه چهارم: دیگر جهت مندی  (Other-Directedness)؛ طرحواره های این حوزه در شرایطی شکل می ‌گیرد که کودک برای حفظ دلبستگی یا اجتناب از طرد شدن، مجبور است نیازها، احساسات یا خواسته‌های خود را نادیده بگیرد و بیش از حد با انتظارات دیگران هماهنگ شود. این افراد در بزرگسالی اغلب به قیمت فراموش کردن خود، به دنبال جلب رضایت دیگران هستند.

• اطاعت (Subjugation)؛ تسلیم در برابر دیگران برای اجتناب از طرد شدن یا مورد خشم قرار گرفتن یا تنها ماندن.
• ایثار (Self-Sacrifice)؛ فداکاری افراطی برای دیگران همراه با غفلت از نیازهای خود.
• تأیید طلبی/ جلب پذیرش (Approval-Seeking/Recognition-Seeking) ؛ تلاش مداوم برای کسب پذیرش، حتی به بهای از دست دادن هویت فردی.

حوزه پنجم: گوش ‌به ‌زنگی و بازداری  (Over vigilance and Inhibition)؛ طرحواره‌ های این حوزه از محیط‌ هایی ناشی می ‌شوند که در آن کنترل، سخت ‌گیری، اخلاق‌ گرایی افراطی یا ترس از خطا بر کودک تحمیل شده است. نتیجه آن، سرکوب هیجانات، کمال‌ گرایی، بدبینی یا انتقاد شدید از خود و دیگران است.

• بازداری هیجانی  (Emotional Inhibition)؛ سرکوب احساسات یا تکانه ‌ها به دلایل اخلاقی، اجتماعی یا عملکردی.
• استانداردهای سخت‌ گیرانه / انتقاد از خود  (Unrelenting Standards/Hyper criticalness)؛ تلاش وسواسی برای رسیدن به معیارهای سطح بالا، داشتن معیارهای سخت گیرانه برای خود و دیگران.
• منفی‌گرایی/ بدبینی  (Negativity/Pessimism)؛ تمرکز بر جنبه ‌های منفی زندگی با انتظار شکست یا خطر.
• تنبیه (Punitiveness) باور به لزوم مجازات افراد (از جمله خود) برای اشتباهات.

روش نمره ‌گذاری

آزمون بر اساس مقیاس لیکرت 6 درجه ‌ای نمره‌ گذاری می ‌شود (از 1 = کاملاً نادرست تا 6 = کاملاً درست).
هر طرحواره مجموعه ‌ای از آیتم ‌های خاص دارد که نمرات آن‌ها جمع می‌شود. نمره بالاتر نشان ‌دهنده فعال ‌تر بودن طرحواره است.
نمرات هیچ آیتمی معکوس نمی‌شود و وزن ‌گذاری مساوی بین سؤالات رعایت می‌شود.

 نمونه سؤال

سؤال 1: کسی نیست که نیازهای عاطفی مرا برآورده کند.

این سؤال متعلق به طرحواره محرومیت هیجانی در حوزه گسست و طرد است و هدف این سؤال، شناسایی سطح درونی انتظار فرد برای تجربه ناکامی هیجانی پایدار است.

کاربرد تست

کاربرد تست برای مراکز و موسسات

کلینیک ‌های روان ‌شناسی و مراکز درمانی

• تشخیص عمیق الگوهای شناختی-هیجانی ناسازگار در مراجعان مبتلا به اختلالات شخصیت (به‌ ویژه شخصیت مرزی، اجتنابی و وابسته)
• کمک به طراحی مداخلات درمانی مبتنی بر طرحواره ‌درمانی (Schema Therapy)
• پایش تغییرات طرحواره‌ ها در طول فرآیند روان‌ درمانی
• شناسایی نیازهای برآورده‌ نشده دوران کودکی به ‌عنوان ریشه مشکلات هیجانی مزمن
• ارزیابی ریشه ‌های شناختی اختلالات خلقی، اضطرابی و روابط بین ‌فردی
• غربالگری برای تعیین مناسب ‌ترین رویکرد درمانی مبتنی بر الگوی شناختی

سازمان‌ها و شرکت ها

• ارزیابی الگوهای شخصیتی ناسازگار در مدیران و کارکنان با هدف پیشگیری از تعارضات مزمن در روابط کاری
• تشخیص سبک‌های مقابله ‌ای ناکارآمد و گرایش‌ های رفتاری ناسازگار که مانع بهره ‌وری یا همکاری می‌شوند
• استفاده در برنامه ‌های توسعه فردی برای رهبران و کارمندان
• شناسایی طرحواره ‌های سازمانی در میان سطوح مدیریت و ساختاردهی بازخورد های اصلاحی
• تحلیل عمیق ریسک‌ های روان ‌شناختی پنهان در استخدام‌ های کلیدی یا جانشینی مدیران

مدارس و مؤسسات آموزشی

• تشخیص باورهای ناکارآمد در نوجوانان برای پیشگیری از مشکلات هویتی و روابط همسالان
• کمک به مشاوران مدارس در درک ریشه هیجانی و شناختی مشکلات تحصیلی یا رفتاری
• غربالگری طرحواره‌ های فعال در دانش ‌آموزان دارای مشکلات خانوادگی، طرد اجتماعی یا سابقه سوگ
• طراحی برنامه ‌های مداخله پیشگیرانه برای ارتقاء سلامت روان در سطح مدرسه

کاربرد تست برای متخصصان و مشاوران

 روان ‌شناسان بالینی و روان ‌درمانگران

• ابزار کلیدی در فرآیند ارزیابی اولیه و تشخیص‌ گذاری در درمان اختلالات شخصیت
• پایه ‌ریزی ساختار جلسات درمانی بر اساس طرحواره‌ های فعال و سبک‌های مقابله ‌ای
• تحلیل منبع هیجانات ناسازگار و تکرار الگوهای بین ‌فردی مراجع
• استفاده در درمان ‌های ترکیبی شناختی-رفتاری، طرحواره ‌درمانی و روان ‌درمانی عمیق

مشاوران شغلی و تحصیلی

• شناسایی طرحواره‌ هایی که بر تصمیم ‌گیری شغلی یا تحصیلی اثر منفی می ‌گذارند (مثلاً شکست، نقص، وابستگی)
• تحلیل باور های ناهشیار مراجع درباره شایستگی، خودکارآمدی یا ترس از شکست
• طراحی برنامه‌ های رشد فردی متناسب با طرحواره‌ های فعال برای ارتقای انگیزش و عملکرد
• تشخیص عوامل روان ‌شناختی مخل در انتخاب مسیر شغلی یا تحصیلی

کوچ‌ های فردی و سازمانی

• شناسایی موانع درونی پایدار که مانع پیشرفت، بهره ‌وری یا رهبری اثربخش می ‌شوند
• کمک به ارتقای خودآگاهی مراجع در زمینه سبک‌ های فکری هیجانی نهادینه ‌شده
• توسعه طرح‌های کوچینگ شخصی بر اساس تحلیل طرحواره‌ها و ارائه راهکار برای بازسازی شناختی
• استفاده در کوچینگ رهبران برای تحلیل ریشه‌ ای تعارضات مزمن در روابط حرفه ‌ای

تست های مکمل

تست پنج عاملی شخصیت نئو NEO PI-R یا  NEO-FFI  

• موارد سنجش:  پنج عامل اصلی شخصیت (روان‌ رنجوری، برون‌ گرایی، گشودگی، توافق ‌پذیری، مسئولیت ‌پذیری).
• دلیل مکمل بودن: طرحواره‌ها اغلب با صفات پایدار شخصیتی در تعامل ‌اند. تلفیق نتایج تست طرحواره های ناسازگار وneo  به درک تمایز بین ساختارهای شناختی-هیجانی شکل ‌گرفته از تجارب و صفات بنیادین شخصیت کمک می‌ کند و برای درمانگران، کوچ‌ها و روان‌ شناسان سازمانی بسیار ارزشمند است.

تست هوش هیجانی بار-آن

• موارد سنجش:  مهارت‌ های هیجانی-اجتماعی شامل آگاهی هیجانی، کنترل هیجان، روابط بین ‌فردی و تصمیم ‌گیری.
• دلیل مکمل بودن:  برخی طرحواره‌ها مانند بازداری هیجانی یا ایثارگری با الگوهای اختلال در پردازش هیجانی یا روابط متقابل همراه‌اند؛ تست هوش هیجانی می ‌تواند کارکردهای هیجانی عملیاتی را به ارزیابی‌های شناختی YMSQ بیفزاید

تست سبک‌ های مقابله با استرس

• موارد سنجش‌: ارزیابی سبک ‌های مقابله ‌ای هیجان ‌محور، مسئله ‌محور و اجتنابی.
• دلیل مکمل بودن: طرحواره ‌های ناسازگار اغلب با سبک‌های مقابله‌ای ناکارآمد مرتبط ‌اند. ترکیب این تست با YMSQ به تحلیل نحوه مواجهه افراد با هیجان ‌های ناشی از فعال‌ سازی طرحواره‌ ها کمک می ‌کند.

تست عزت ‌نفس کوپر اسمیت

• موارد سنجش‌: ارزیابی عزت ‌نفس کلی در سطوح فردی، اجتماعی و تحصیلی/ شغلی.
• دلیل مکمل بودن:  بسیاری از طرحواره‌ها (نقص، شکست، وابستگی) مستقیما با سطوح پایین عزت‌ نفس مرتبط ‌اند؛ ارزیابی موازی آن‌ها تبیین بالینی را غنی ‌تر می‌کند.

تست افسردگی بک  (BDI-II)

• موارد سنجش‌:  شدت نشانه‌ های افسردگی از جمله افکار منفی، بی ‌ارزشی و فقدان انرژی.
• دلیل مکمل بودن:  افسردگی اغلب پیامد فعال‌ سازی طرحواره‌ های خاصی چون محرومیت هیجانی، شکست و نقص است. ترکیب BDI با YMSQ شدت تجربه عاطفی را در کنار ساختار شناختی بررسی می‌کند.

تست میلون (MCMI-IV)

• موارد سنجش‌: تیپ‌های شخصیت بالینی و اختلالات شخصیت.
• دلیل استفاده مکمل : در مواردی که طرحواره‌ ها به صورت پایدار با اختلال شخصیت همراه شده‌ اند، استفاده همزمان با تست میلون امکان تمایز تشخیصی و تبیین عمیق ‌تری را در سطح بالینی فراهم می‌سازد.

با انجام این تست چه چیزی به دست می آورم؟

توضیحات اولیه

در این بخش با نمونه های واقعی، نشان می دهیم که تست چگونه در موقعیت های مختلف استفاده می شود، چه چالش هایی پیش از اجرای تست وجود دارد و چه دستاورد های احتمالی پس از انجام تست حاصل می شود.

نمونه1. کلینیک روان ‌شناسی

• چالش اولیه: مراجع 34 ساله ‌ای با سابقه طولانی افسردگی و روابط عاطفی ناپایدار به کلینیک مراجعه کرده بود. درمان‌ های پیشین بر مدیریت خلق تمرکز داشتند اما اثر بخشی پایینی داشتند و اختلال عملکرد بین ‌فردی همچنان پایدار بود.
• نقش تست: تست طرحواره‌ های یانگ فعال بودن سه طرحواره رها شدگی، نقص و شرم و محرومیت هیجانی را آشکار کرد. این نتایج به شناسایی ریشه ‌های عمیق ‌تر مشکلات هیجانی کمک کرد و مسیر مداخله را از مدیریت علائم به بازسازی شناختی تغییر داد.
• دستاورد یا راه ‌حل نهایی: با استفاده از درمان طرحواره‌ محور مبتنی بر نتایج تست، الگوهای ذهنی زیر بنایی مورد هدف قرار گرفتند. پس از 5 ماه، کاهش در شدت افسردگی و بهبود در روابط بین‌ فردی گزارش شد و فرآیند درمان معنادارتر پیش رفت.

نمونه 2.  روان ‌شناس فردی

• چالش اولیه: مراجع زن 28 ساله ‌ای دچار احساس بی ‌ارزشی مزمن و خود انتقادی شدید بود، اما در مصاحبه بالینی منکر هرگونه نشانه بیماری روانی یا آسیب خاص در گذشته بود.
• نقش تست: تست طرحواره های ناسازگار نشان داد طرحواره معیارهای سخت گیرانه و نقص و شرم به ‌شدت فعال هستند. این یافته ‌ها کمک کرد تا الگوی شناختی پنهان‌ شده زیر احساسات او کشف شود و او بتواند ارتباط آن را با سبک تربیتی درک کند.
• دستاورد یا راه‌ حل نهایی: فرایند درمان شناختی-هیجانی بازنگری شد و تمرکز بر کاهش کمال‌ گرایی ناسازگار و بازسازی خود پنداره قرار گرفت. درمانگر توانست چارچوبی ملموس و دقیق ‌تر برای جلسات ایجاد کند و مراجع نیز پذیرش بهتری نسبت به مشکل پیدا کرد.

نمونه 3. دبیرستان نمونه دولتی

• چالش اولیه: دانش‌آموز پایه دهم با افت تحصیلی شدید، پرخاشگری در خانه و کناره‌ گیری از فعالیت‌ های گروهی مواجه شده بود، اما در مشاوره‌ های مدرسه دلیل مشخصی ارائه نمی‌ داد.
• نقش تست: تست طرحواره های ناسازگار نشانه ‌های آشکار طرحواره‌ های انزوای اجتماعی، شکست و محرومیت هیجانی را مشخص کرد. تحلیل نتایج نشان داد که احساس متفاوت ‌بودن و ترس از ناتوانی، عامل اصلی کناره ‌گیری او از محیط اجتماعی و تحصیلی بوده است.
• دستاورد یا راه ‌حل نهایی: برنامه روان‌ درمانی کوتاه‌ مدت با تمرکز بر اصلاح باورهای ناکارآمد و تقویت منابع هیجانی طراحی شد. مداخله مؤثر بود و دانش‌آموز به مرور عملکرد تحصیلی و اجتماعی خود را بازیافت.

نمونه 4.  مرکز استعدادسنجی دانشگاهی

• چالش اولیه: دانشجوی ممتازی با عملکرد تحصیلی بالا، دچار اضطراب شدید امتحان و خود تخریبی ذهنی در زمان ارائه پروژه‌ها بود. مصاحبه بالینی اطلاعات کافی برای فهم کامل مشکل فراهم نمی‌کرد.
• نقش تست: این تست نشان داد که طرحواره‌ های شکست و تأیید طلبی فعال هستند. فرد در ظاهر موفق، باور عمیقی به نالایق ‌بودن داشت و اضطرابش ریشه در ترس از نپذیرفته ‌شدن و افشای ناکارآمدی درونی بود.
• دستاورد یا راه‌ حل نهایی: فرآیند مشاوره مبتنی بر شناخت باورهای زیربنایی و تقویت خودکارآمدی بازطراحی شد. با کاهش اضطراب و افزایش اعتماد به نفس، توانایی ارائه و تعامل علمی به‌ وضوح بهبود یافت.

نمونه 5. شرکت خصوصی 

• چالش اولیه: مدیر ارشد یکی از واحدها در جلسات تیمی بسیار کنترل‌ گر، انعطاف‌ ناپذیر و پرتنش بود و این مسئله باعث افزایش جابجایی نیروی انسانی و شکایت کارکنان شده بود.
• نقش تست: استفاده از تست طرحواره های ناسازگار در چارچوب کوچینگ مدیریتی، فعال بودن طرحواره‌ های تنبیه، استاندارد های سخت ‌گیرانه و بی ‌اعتمادی را نشان داد. این یافته‌ ها ریشه کنترل افراطی و نگاه منفی  به کارکنان را تبیین کردند.
• دستاورد یا راه‌ حل نهایی: برنامه کوچینگ بر تعدیل طرحواره‌ها، بازسازی سبک مدیریتی و تمرکز بر روابط بین ‌فردی طراحی شد. طی 3 ماه، تنش‌ های بین ‌فردی کاهش و رضایت تیمی افزایش یافت و مدیر نسبت به تأثیر طرحواره‌ها در سبک رهبری آگاه ‌تر شد.

نمونه 6. کوچ یا مشاور شغلی

• چالش اولیه: مراجع 36 ساله با رزومه قوی، برای بیش از یک سال دچار ناتوانی در تصمیم ‌گیری شغلی و ترس مزمن از شکست در شروع مجدد مسیر کاری بود.
• نقش تست: تست، طرحواره‌های وابستگی، شکست و بازداری هیجانی را فعال نشان داد. مراجع با وجود توانمندی، احساس ناتوانی شدید در مدیریت موقعیت‌های جدید داشت و در بیان نیازهای خود ناتوان بود.
• دستاورد یا راه‌ حل نهایی: کوچینگ شغلی بر پایه اصلاح الگوهای شناختی و بازیابی حس کنترل فردی طراحی شد. طی شش جلسه، اعتماد به توانمندی تصمیم‌گیری بهبود یافت و مسیر شغلی جدید با موفقیت آغاز شد.

گزارش نهایی چگونه خواهد بود؟

 تفسیر پیشرفته این تست در ای سنج شامل موارد زیر است: 

•  ارائه خلاصه نمودار 18 طرحواره ناسازگار
•  ارائه خلاصه نمودار 5 حوزه طرحواره
•  ارائه تفسیر و توضیح کامل هر طرحواره متناسب با نمره شما
•  ارائه ریشه تحولی طرحواره هایی که در شما ناسازگارند
•  ارائه راهکار برای طرحوارهایی که در شما ناسازگارند
•  تمرین عملی برای طرحواره هایی که در شما ناسازگارند
•  معرفی فیلم برای هر 18 طرحواره به تفکیک
•  پیش بینی بروز اختلال شخصیت در شما بر اساس طرحواره ها
• توضیح کامل اختلالات شخصیت
•  تفسیر علائم اختلال شخصیت و توضیح اختلالات به تفکیک

چه شرایطی برای اجرای این تست نیاز است؟

شرایط اجرای تست در محیط سازمانی

شرایط اجرای تست

• اطمینان از وجود فضای خصوصی و بدون مزاحمت برای پاسخ ‌دهی کارکنان
• اطلاع‌ رسانی شفاف درباره محرمانگی و هدف غیر ارزیابانه  تست
• پرهیز از اجرای تست در شرایط تنش ‌زا یا تصمیم‌ گیری ‌های سازمانی حساس
• اختصاص زمان کافی برای انجام تست (حداقل 30 دقیقه بدون وقفه)
• اجرای تست در ساعات میانی روز (پرهیز از آغاز یا پایان شیفت)

الزامات ویژه

• تأمین رضایت ‌نامه آگاهانه کتبی از شرکت‌ کنندگان
• اعلام واضح کاربرد نتایج در فرآیند کوچینگ یا توسعه فردی (نه تصمیم‌گیری پرسنلی)
• تفسیر نتایج توسط روانشناس دارای صلاحیت بالینی یا سازمانی
• استفاده از فرم‌های استاندارد و تأیید شده تست بدون تغییر محتوایی

نکات حساسیت زا

• سوگیری ناشی از نگرانی شغلی یا ترس از سوء استفاده از نتایج
• کاهش دقت پاسخ ‌دهی در صورت بی ‌اعتمادی به نیت کارفرما

شرایط اجرای تست در محیط کلینیک روان‌ شناسی

شرایط اجرای تست 

• انجام تست در جلسه دوم یا سوم پس از شکل ‌گیری رابطه درمانی
• توضیح کامل درباره ماهیت طرحواره‌ ها و اهداف آزمون پیش از اجرا
• فراهم ‌سازی محیط آرام و بدون عوامل استرس‌ زا بیرونی
• امکان توقف و ادامه تست در صورت اضطراب یا خستگی روانی
• استفاده از نسخه بلند (232 سؤالی) برای ارزیابی‌ های دقیق ‌تر شخصیت

الزامات ویژه

• اجرای تست صرفا توسط درمانگر یا روان‌ سنج دارای آموزش تخصصی طرحواره ‌درمانی
• نگهداری نتایج در پرونده درمانی با رعایت اصول محرمانگی
• ترکیب تحلیل نتایج با مصاحبه بالینی و داده‌ های بالینی مکمل
• استفاده از تست تنها به‌ عنوان بخشی از ارزیابی چند منظوره نه به ‌تنهایی

نکات حساسیت زا

• خطر بازآفرینی هیجانات منفی یا خاطرات آسیب ‌زا حین پاسخ‌ گویی
• تفاسیر خودسرانه یا بدون تحلیل بالینی دقیق، منجر به برچسب‌ زنی اشتباه می‌شود

شرایط اجرای تست در محیط آموزشی 

شرایط اجرای تست

• استفاده از تست برای نوجوانان بالای 16 سال با درک شناختی مناسب
• کسب رضایت والدین (در صورت زیر 18 سال بودن آزمودنی)
• توضیح هدف رشد فردی، نه آسیب ‌شناسی بالینی
• اجرای گروهی با نظارت متخصص، در فضای بی ‌تنش و ایمن روانی
• زمان ‌بندی مناسب خارج از زمان امتحانات یا فشارهای تحصیلی

الزامات ویژه

• اجرای تست توسط مشاور مدرسه یا روانشناس دارای مجوز رسمی
• تحلیل نتایج در ترکیب با مصاحبه فردی یا گزارش‌های تربیتی
• ارائه بازخورد به زبان ساده و با رعایت ظرفیت هیجانی نوجوان
• اجتناب از استفاده نتایج برای تصمیم ‌گیری انضباطی یا تشخیصی مستقل

نکات حساسیت زا

• احتمال سوء برداشت دانش ‌آموز یا والدین از نتایج به ‌عنوان برچسب
• کاهش اعتبار پاسخ‌ها در محیط ‌های آموزشی پر از اضطراب یا رقابت

منابع و مراجع

•  American Psychological Association. (2020). Publication manual of the American Psychological Association (7th ed.). APA.
• Bach, B., Lockwood, G., & Young, J. E. (2018). A new look at the schema therapy model: Organization and role of early maladaptive schemas. Cognitive Behaviour Therapy, 47(4), 328–349. https://doi.org/10.1080/16506073.2017.1410566
• Bargh, J. A., & Williams, L. E. (2007). The automaticity of social life. Current Directions in Psychological Science, 16(1), 1–4. https://doi.org/10.1111/j.1467-8721.2007.00468.x
•  Cockram, D. M., Drummond, P. D., & Lee, C. W. (2010). Role and relevance of early maladaptive schemas in PTSD after treatment. Journal of Cognitive Psychotherapy, 24(3), 187–197. https://doi.org/10.1891/0889-8391.24.3.187
• Lockwood, G., Perris, C., & Young, J. E. (2001). Schema therapy: A new model for working with older adults with longstanding psychological problems. Aging & Mental Health, 5(3), 241–245. https://doi.org/10.1080/13607860120065234
•   Meyer, B., & Pilkonis, P. A. (2005). An attachment model of personality disorders: Theory and empirical evidence. Psychopathology, 38(2), 96–106. https://doi.org/10.1159/000084813
• Rafaeli, E., Bernstein, D. P., & Young, J. E. (2011). Schema therapy: Distinctive features. Routledge.
•  Schmidt, N. B., Joiner, T. E., Young, J. E., & Telch, M. J. (1995). The Schema Questionnaire: Investigation of psychometric properties and the hierarchical structure of a measure of maladaptive schemas. Cognitive Therapy and Research, 19(3), 295–321. https://doi.org/10.1007/BF02230402
•   Young, J. E. (1990). Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach. Professional Resource Exchange.
•   Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide. Guilford Press.
• Young, J. E., & Brown, G. (1994). Young Schema Questionnaire–Long Form (YSQ-L2). Schema Therapy Institute.
•   Young, J. E., & Beck, A. T. (1980). Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach. International Journal of Cognitive Therapy, 1(2), 1–16.